Λέγεται ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Όμως, ενίοτε, στην πολιτική, η αρχή είναι το παν. Με την έννοια ότι, από την αρχή μιας σχέσης, μιας διαπραγμάτευσης, μιας σειράς συνομιλιών, τίθενται τα βασικά ζητήματα. Και μετά, οι δύο πλευρές προχωράνε, σύμφωνα με αυτό που ο καθένας κατάλαβε για τον άλλον.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Τα κυβερνητικά ρεπορτάζ της εποχής έβριθαν αισιοδοξίας: «πήγαμε καλύτερα απ’ ό,τι περιμέναμε», σχολίαζε κυβερνητικός αξιωματούχος.
Μετά από εκείνη τη συνάντηση, ο κ. Μητσοτάκης έγραψε στο twitter: «Είχαμε μια ειλικρινή συζήτηση με τον Πρόεδρο Ερντογάν για όλα τα μεγάλα θέματα, από το μεταναστευτικό μέχρι το Κυπριακό και τα διμερή ζητήματα». Σύμφωνα με τον ίδιο, έβαλε όλα τα θέματα στο τραπέζι, λοιπόν. Και όλα πήγαν καλύτερα απ’ ό,τι περίμεναν.
Ήταν η αρχή της αυταπάτης για την κυβέρνηση.
Κάπου εκεί, πρέπει να άνοιξε η πόρτα για την κόλαση.
Ένα περίπου μήνα μετά, ανακοινώθηκε το τουρκολυβικό μνημόνιο.
Στο Κυπριακό, η Τουρκία δεν σταμάτησε, ούτε στιγμή, τις προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Μερικούς μήνες μετά, στις αρχές του τρέχοντος Ιουλίου, ο συνήθως μετριοπαθής πρόεδρος Αναστασιάδης εξεμάνει: “δεν πάει άλλο με τις προκλήσεις της Τουρκίας!”.
Στο προσφυγικό, για πρώτη φορά η Άγκυρα, με τόσο ωμό τρόπο, χρησιμοποίησε ξεριζωμένους πρόσφυγες προκειμένου να πιέσει την Ελλάδα και όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Μέσα στο χειμώνα, στον Έβρο, εκτυλίχθηκαν γεγονότα, που όχι μόνο είχαν ως στόχο την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, αλλά και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων. Για να εκτονωθεί η κατάσταση, παρενέβη η Μέρκελ, αλλά απόντος του Έλληνα πρωθυπουργού. “Δε θέλω να βρεθώ στον ίδιο χώρο και να βρεθώ στην ίδια φωτογραφία με εκείνον”, δήλωνε σε δημοσιογράφους για τον Μητσοτάκη ο Ερντογάν.
Σήμερα, ο Ερντογάν προβαίνει σε μία φονταμενταλιστική φιέστα, εσωτερικής κατανάλωσης, στην Αγιά Σοφιά. Ασχέτως των λόγων που επέλεξε τώρα να κάνει τις απειλές του πράξη, η ιστορία έγραψε ότι επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός, μετά τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που πήγε στην Αγιά Σοφιά και επί διακυβέρνησης ΝΔ και πρωθυπουργίας Μητσοτάκη, η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε σε τζαμί.
Επί εννιά μήνες, η κατάσταση ξέφευγε μέρα με τη μέρα. Αν δεν είχε μεσολαβήσει η πανδημία, ίσως η κρίση να εκδηλωνόταν και νωρίτερα.
Σίγουρα πάντως, εντελώς καθυστερημένα, και μάλιστα πάλι δια της μεσολάβησης του Βερολίνου, βρέθηκε μια φόρμουλα επικοινωνίας. Ο Μητσοτάκης μίλησε με τον Ερντογάν και έστειλε, στα κρυφά, τη διπλωματική του σύμβουλο στην γερμανική πρωτεύουσα για τις γνωστές τριμερείς διαβουλεύσεις, που τις “κάρφωσε” ο Τσαβούσογλου. Στην πραγματικότητα τις τίναξε στον αέρα.
Λίγα εικοσιτετράωρα μετά, η Τουρκία εκδίδει navtex και δεσμεύει μια θαλάσσια περιοχή στην ανατολική Μεσόγειο. Ο Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος για την επόμενη κίνηση. Έχει απέναντί του μια κυβέρνηση που δεν τη σέβεται. Δεν την υπολογίζει και το δείχνει. Είναι τμήμα της στρατηγικής του.
Ο Μητσοτάκης τρέχει να μαζέψει τα ασυμμάζευτα. Ζητάει τις κυρώσεις – που αρνείται επί ένα χρόνο να ζητήσει – από την ΕΕ και τον παραπέμπουν σε κάποια επόμενη Σύνοδο από τον Σεπτέμβριο και βλέπουμε… Ενημερώνει τους πολιτικούς αρχηγούς, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ απαιτεί ενημέρωση στη Βουλή και αφού τα έχει κάνει μαντάρα με όλον τον τουρκικό στόλο στο Αιγαίο, και επικαλείται την εθνική ενότητα (μια μέρα, μάλιστα, που στήνει κάλπες στη Βουλή για την εκδίωξη των πολιτικών αντιπάλων του και μεθοδεύει συκοφαντικά δημοσιεύματα εναντίον τους). Αφήνει, επί δύο ημέρες, ανενημέρωτο τον ελληνικό λαό, ο οποίος πλέον πληροφορείται για το τι συμβαίνει – όχι μόνο γι’ αυτό το θέμα – κυρίως από τον ευρωπαϊκό Τύπο ή ξένους αξιωματούχους.
Η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη, το ελάχιστο που έχει να κάνει, είναι τρία πράγματα, έστω και σήμερα και παρά τις αλλεπάλληλες παλινωδίες (τι να πρωτοθυμηθούμε; Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που πάγωνε το ΥΠΕΘΑ και ξεπάγωνε σε μία ώρα το Μέγαρο Μαξίμου; Την αποκλιμάκωση, που διέρρεε προχθές το ΥΠΕΞ και την «αμετάβλητη κατάσταση στο Αιγαίο», που έδινε το ΓΕΕΘΑ, διαψεύδοντας την ελληνική διπλωματία;). Να αποτρέψει το Oruc Reis, αν επιχειρήσει εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως έκαναν οι Ένοπλες Δυνάμεις το 2018. Να ζητήσει έκτακτη Σύνοδο Κορυφής για κυρώσεις στην Τουρκία, παράλληλα με τη θετική ατζέντα στο τραπέζι για ευρωτουρκικό διάλογο. Και να μην ξεχάσει, ότι η διαφορά μας με τη γείτονα αφορά σε ένα και μόνο ζήτημα: Αυτό της υφαλοκρηπίδας.
Ο σημερινός πρωθυπουργός, όταν ήταν στην αντιπολίτευση, μετά την ιστορική επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα, βρισκόμενος σε τυφλό αντιπολιτευτικό παροξυσμό, είχε δηλώσει: «η πατρίδα μας, δεν κέρδισε τίποτα από την επίσκεψη Ερντογάν».
Τώρα, ψάχνει να βρει τον Ερντογάν στα τηλέφωνα, μέσω Βερολίνου.
Θα μπορούσε, σήμερα, κάποιος να του απαντήσει: «η πατρίδα μας έχει χάσει πολλά από τη διακυβέρνησή σου».