Στη φωτογραφία : Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος, «Ο θρίαμβος του θανάτου», 1562

Παράδειγμα Α.

Προς το τέλος Απρίλη του 1720, περίπου είκοσι μέρες πριν απ’ τον ελιμενισμό στη Μασσαλία του καραβιού [Grand-Saint-Antoine], ξέσπασε πανούκλα. O Σαίν-Ρεμύ, αντιβασιλέας στη Σαρδηνία, απαγόρευσε στο πλοίο να κάνει ‘’σκάλα’’ στο Κάλιαρι πριν τη Μασσαλία, επειδή είχε δει στον ύπνο του ότι μετέφερε το μικρόβιο της πανώλης και το ξέσπασμα της πανδημίας και όλες τις επιπτώσεις στην κοινωνική και οικονομική ζωή στη Σαρδηνία.

Οι κάτοικοι του νησιού τον πέρασαν για παράφρονα γι’ αυτήν του την απόφαση. Έτσι το πλοίο έφυγε και έπιασε λιμάνι στη Μασσαλία, γιατί η διαταγή έλεγε πως αν δεν έφευγε θα το βύθιζαν τα κανόνια του λιμανιού. Κανένας μέχρι σήμερα δεν ξέρει αν η επιδημία που εξαπλώθηκε οφείλεται στο καράβι ούτε αν το καράβι ήταν μολυσμένο, αναφέρει στο βιβλίο του ο Αντόνεν Αρτώ[Το Θέατρο και το ειδωλό του].

Παράδειγμα Β.

Το 1940 ο Αλμπέρ Καμύ γράφει την ‘’Πανούκλα’’, ένα φανταστικό χρονικό όπου ο γιατρός Bernard Rieux βρίσκει στο κτίριο που μένει ένα νεκρό αρουραίο, αναφέρει το συμβάν στο θυρωρό, αυτός το παραβλέπει θεωρώντας ότι είναι κάποια φάρσα και δε συμφωνεί με την άποψη του γιατρού ότι το γεγονός προοιωνίζει δεινά.

Οι ήρωες του Καμύ εθελοτυφλούν απέναντι στις ενδείξεις μιας πανδημίας.

Η πολιτεία ακολουθεί αυστηρά μέτρα, θέτει σε καραντίνα τους πολίτες, οι οποίοι καταλαμβάνονται από φόβο, λαμβάνονται αυστηροί και αντιλαϊκοί νόμοι για χάρη της πανδημίας περιορίζοντας τις ατομικές ελευθερίες.

Τα ποντίκια στο τέλος εξαφανίστηκαν, η πανούκλα περιορίστηκε. Όμως τίποτα δεν είναι οριστικό, η συνεχής επαγρύπνηση είναι η μόνη προστασία που διαθέτουμε απέναντι στην πανδημία. Είτε αυτό αφορά ολοκληρωτικά καθεστώτα είτε θανατηφόρους ιούς.

Το βιβλίο τελειώνει ως εξής.

‘’Ο Γιατρός αναλογιζόταν πως αυτή η χαρά δε θα ήταν ποτέ σίγουρη. Γιατί ήξερε αυτό πού αγνοούσε το χαρούμενο πλήθος. Δηλαδή πως ο βάκιλος της πανούκλας δεν πεθαίνει ούτε εξαφανίζεται ποτέ, πως μπορεί να μείνει δεκάδες χρόνια κοιμισμένος μέσα στα έπιπλα και τα ρούχα… και πως, ίσως, θα ερχόταν μία μέρα που για τη δυστυχία και τη γνώση των ανθρώπων η πανούκλα θα ξυπνούσε τα ποντίκια της και θα τα έστελνε να ψοφήσουν σε μία ευτυχισμένη πόλη’’.

Παράδειγμα Γ.

Ο Ευγένιος Ιονέσκο το 1970 γράφει το θεατρικό έργο ‘’ Το παιχνίδι της σφαγής’’.

Είναι ένα παιχνίδι τρόμου και αυτοκαταστροφής, βίας που ξαναγεννά βία, είναι ένα παιχνίδι απ’ τα πολλά που παίζουν στον εαυτό τους οι κοινωνίες.

Η υπόθεση του έργου.

Μία επιδημία αποδεκατίζει τους κατοίκους μιας πόλης, μιας οποιασδήποτε πόλης.

Οι κάτοικοι έρχονται αντιμέτωποι με το θάνατο. Ο αποκλεισμός και ο εγκλεισμός των ανθρώπων δημιουργεί δύσπνοια, νιώθουν φυλακισμένοι, γελοίοι, τραγικοί.

Δεν μπορούν να αποδράσουν ακόμα κι αν τα κελιά της φυλακής τους είναι ανοιχτά, ο θάνατος, υπαρκτός η συμβολικός, εξομοιώνει τους πάντες και τους απογυμνώνει από κάθε πρόσχημα.

Διαπίστωση.

Σήμερα, όλοι έχουμε κλειστεί στις φυλακές μας, έχουμε διαλέξει δεσμοφύλακες, έχουμε γίνει τρόφιμοι ενός συστήματος άβολου, απάνθρωπου, υλιστικού.

Έχουμε γίνει κατήγοροι και κατηγορούμενοι του ίδιου μας του εαυτού.

Γιατί;
Μα για τον ίδιο λόγο που η ανθρωπότητα μέσα σε 31 χρόνια, στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, έκανε δύο παγκόσμιους πολέμους και τώρα προσπαθεί ένα τρίτο, χειρότερο αυτή την φορά, Οικονομικό.

Σίγουρα οι πανδημίες είναι υπαρκτές, το δηλώνουν τα θύματα, αλλά το θέμα είναι ποιοι είναι οι εκμεταλλευτές και ποιοι οι εκμεταλλευόμενοι, και γιατί οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους δεν αλλάζουν ποτέ.