Η φωτογραφία του άρθρου είναι του Jerry Apostolatos (Γεράσιμος Αποστολάτος).
Ποιος δεν έχει ακούσει κάποιο μεγαλύτερο να λέει με σιγουριά ότι σήμερα ο κόσμος μας έχει «χαλάσει», ενώ τα παλιά τα χρόνια ήταν όλα αγνά, αυθεντικά και τέλεια; Ας συλλογιστούμε για λίγο, ήταν πράγματι καλύτερες οι συνθήκες για τις γενιές των πατεράδων μας και των παππούδων μας;
Τότε που στύβαμε τα πορτοκάλια και τα πίναμε με δυο κουταλιές ζάχαρη…
Τότε που πηγαίναμε με τ’ αυτοκίνητα και αναρωτιόμασταν τι δουλειά κάνει εκείνη η μαύρη ζώνη που κρεμόταν στα πλαϊνά μας…
Τότε που ο δάσκαλος μας ξύλιαζε τα χέρια με το χάρακα και, σε περίπτωση που είχε τσακωθεί με τη γυναίκα του την προηγούμενη μέρα, μας έριχνε και καμμιά κλωτσιά στα πισινά…
Τότε που τα χωριά μας δεν είχαν ρεύμα και όταν το έφερε η χούντα μας έλεγαν πόσο σπουδαία ήταν…
Τότε που μας φώναξαν για επιστράτευση και δεν είχαμε άρβυλο να φορέσουμε…
Τότε που για να νίψουμε το πρόσωπό μας το πρωί, έπρεπε η μάνα να το κουβαλήσει σε νταμιτζάνες από μισό χιλιόμετρο απόσταση (στην καλύτερη περίπτωση) κι αν προλάβαινε τη σειρά της στη βρύση…
Τότε που αν τυχόν ξεχνούσες το σήμα της στολής σου, ο δάσκαλος σε ξεφτίλιζε με σαδιστική μαεστρία μπροστά σ’ όλο το σχολείο…
Τότε που αν τύχαινε και σ’ έβλεπε ο δάσκαλος εκτός σχολείου το απόγευμα, είχε το δικαίωμα (από ποιον;) να σου κάνει την παρατήρηση και να σου τραβήξει και κανένα φούσκο έτσι, για να εκτονωθεί ρε παιδί μου…
Τότε που όταν έκανες παιδί όλοι σου έλεγαν «να σου ζήσει» γιατί είχε πολλές πιθανότητες να μη τα καταφέρει…
Τότε που στον ήλιο μοίρα είχαν μόνο όσοι είχαν «μπάρμπα στην Κορώνη» και τους άλλους τους έτρωγε το μαύρο σκοτάδι…
Τότε που οι χωροφύλακες σε τραβούσανε στο τμήμα για να σπάσουν πλάκα με το φόβο σου και, άμα λάχει, σε κούρευαν και με την ψιλή λόγω τεντιμποϊσμού…
Τότε που τα φτωχά κορίτσια τα στέλνανε στην πρωτεύουσα σε καλοβαλμένα σπίτια «εσωτερικές» όπου οι αφεντάδες τα είχανε δουλικά για την καθαριότητα και «ξεθυμαίνανε» πάνω τους σαν τα κτήνη…
Τότε που για να βάλεις 100 δραχμές στην άκρη σου έλειπαν 99 αλλά έλεγες η φτώχια θέλει καλοπέραση…
Τότε που παθιαζόσουνα για τους Μαυρογιαλούρους, τσακωνόσουνα και με την οικογένεια για χάρη τους, αλλά μετά τις εκλογές τους έψαχνες ματαίως…
Τότε που το ξύλο πήγαινε σύννεφο μέσα κι έξω απ’ το σπίτι σε γυναίκες και παιδιά…
Τότε που η ασφάλεια άναβε το μοτοσακό να κάνει θόρυβο για να μην ακούγονται τα ουρλιαχτά στη γειτονιά, και σου αλλάζανε τα φώτα στο ξύλο και τα βασανιστήρια μέχρι να πεις «αποτάσσω»…
Τότε που οι σπουδαίοι «κύριοι» έκαναν μεγάλους σταυρούς στις εκκλησιές ενώ την προηγούμενη ασελγούσαν σε ανήλικα αγόρια για δυο δεκάρες ή, ενίοτε, χωρίς αμοιβή αλλά με μπόλικο ξύλο και εκφοβισμούς σιωπής…
Τότε που αν δεν είχες 2η και 3η γυναίκα δεν είχες πρόσωπο στην κοινωνία ως άνδρας και ήσουν μαγκούφης κι έρημος που είχες μόνο τη γυναίκα σου…
Τότε που παιδιά ήταν μόνο τ’ αγόρια και τα κορίτσια ήταν ένας μπελάς για ξεφόρτωμα…
Τότε που σε παντρεύανε απ’ τα 17 σου – ειδικά αν ήσουν ομορφούλα – μήπως και τους κάνεις κανένα «κακό»…
Τότε που έλεγαν ότι όλα είναι φτωχά αλλά τίμια… μόνο που ήταν μόνο φτωχά και καθόλου τίμια!
Ίσως το μόνο καλό γι’ αυτούς που αναπολούν το χθες, είναι ότι τότε ήταν κάμποσα χρόνια νεότεροι και περισσότερα χρόνια μακριά απ’ το τέλος… Ξέρετε ποιο τέλος, αυτό που κανένας ποτέ δεν ξεγέλασε και που καθορίζει την ύπαρξή μας.
Δε θέλουμε να πούμε ότι σήμερα είναι όλα καλύτερα… αλίμονο! Θα κάναμε το ίδιο λάθος. Απάνθρωποι ρυθμοί, ακτινοβολίες από παντού, μεταλλαγμένα τρόφιμα, χημεία ολόγυρα, κοινωνική αποξένωση, εκατομμύρια άνθρωποι στοιβαγμένοι σε πόλεις-κολαστήρια, εξαρτήσεις παντός είδους, πλαστική ρύπανση, εξόντωση της θαλάσσιας ζωής και άκρατη-καταστροφική για τους γήινους πόρους κατανάλωση είναι λίγα μόνο απ’ τα μελανά σημεία του σήμερα…
Ο άνθρωπος γεννιέται σ’ ένα ιδανικό και προστατευμένο περιβάλλον-στη μήτρα της μητέρας του. Για να βγει απ’ αυτήν και να ζήσει, δοκιμάζεται και πονάει. Και όσο προχωράει, πονάει περισσότερο… και πάντα η ανάπτυξή του θα είναι συνυφασμένη με τον πόνο όπως η εξέλιξη είναι συνυφασμένη με την καταστροφή. Κατά τον ίδιο τρόπο που ο άνθρωπος αναγκάζεται σε έξοδο απ’ το ιδανικό περιβάλλον της μήτρας, οι πρωτόπλαστοι εκδιώχθηκαν απ’ τον κήπο της Εδέμ για να βγουν στη βιοπάλη της ζωής. Σε πάρα πολλές κουλτούρες, μυθολογίες και σε αναρίθμητα λαογραφικά στοιχεία λαών όλης της γης παρατηρείται το ίδιο μοτίβο…
Είναι περασμένη λοιπόν στη συλλογική μνήμη του ανθρώπου η σκέψη ότι το χθες είναι πάντοτε καλύτερο απ’ το σήμερα και απ’ τ’ αύριο που κανένας δεν μπορεί να προβλέψει. Αυτή η σκέψη όμως λησμονεί έναν καθοριστικό παράγοντα : το ιδανικό χθες συναντιέται στο σημείο όπου όλοι βρισκόμασταν πριν γεννηθούμε, και όπου όλοι θα καταλήξουμε αφότου πεθάνουμε… το σημείο της μη ύπαρξης.
