Η κάθε εποχή γράφει τη δική της ιστορία. Η τρέχουσα δεκαετία 2011-2020 κατέγραψε μία εντυπωσιακή πορεία που ξεκίνησε με τα μνημόνια (Καστελόριζο-Παπανδρέου) και την επακόλουθη φτωχοποίηση, σταμάτησε το χρόνο (για τα νησιά μας) στους ισχυρούς σεισμούς του 2014 όπου από θαύμα δεν είχαμε ανθρώπινες απώλειες, πάγωσε το αίμα στις φλέβες μας με τις εικόνες φρίκης που έφεραν στα σπίτια μας οι μαζικότερες μετά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο προσφυγικές μετακινήσεις, μας άφησε να σηκώσουμε λίγο κεφάλι με την έξοδο απ’ τα μνημόνια(Ιθάκη-Τσίπρας) το 2018 αλλά, πριν καλά-καλά προλάβουμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει, ήρθε απότομη και κοφτή η «σφαλιάρα» της πανδημίας  μαζί με μπόλικο σασπένς στα ελληνοτουρκικά – για να μη χάνουμε το ενδιαφέρον – η οποία συνάντησε τον Κολοφώνα της με την έλευση του… Ιανού!

Η σημερινή συγκυρία είναι, το δίχως άλλο, απογοητευτική. Ο οικονομικός μαρασμός που προκλήθηκε στην τοπική μας οικονομία με την πανδημία, υπερθεματίστηκε απ’ την καταστροφική μανία του Ιανού ο οποίος ήρθε ν’ αποτελειώσει τις επιχειρήσεις που δε δούλεψαν, τις περιουσίες των συμπολιτών μας που είχαν μείνει άνεργοι το καλοκαίρι και τις ελλιπείς-άστοχες-ανεπαρκείς-στοιχειώδεις υποδομές που διαθέταμε. Παράλληλα με την ανθρωπογενή δραστηριότητα, το φυσικό περιβάλλον αλλοιώθηκε σημαντικά με πρώτα θύματα τα δέντρα, το ανάγλυφο των νησιών μας άλλαξε σε πολλές περιπτώσεις οριστικά, και η πανίδα δοκιμάστηκε με συνέπειες που ακόμη δε γνωρίζουμε.

Λειτούργησε ο κρατικός μηχανισμός; Εμείς βάζουμε τα ερωτήματα και ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του :

• Εφόσον η Πολ. Προστασία και ο κ. Χαρδαλιάς γνώριζαν το ακραίο αυτό καιρικό φαινόμενο που έμελε να μας πλήξει, σε ποια προληπτικά μέτρα προχώρησαν εκτός απ’ τις συστάσεις για την παραμονή των πολιτών στα σπίτια τους;
• Δε θα έπρεπε τα συνεργεία της ΔΕΔΔΗΕ και του ΟΤΕ που κόλλησαν εκτός νησιού (βλέπε παρακάτω παράγραφο) να είχαν έρθει στο νησί πριν την εκδήλωση του φαινομένου;
• Η «βομβαρδισμένη» Άσσος χρειάζεται επειγόντως ανθρωπιστική βοήθεια. Δε θα έπρεπε η Πολ. Προστασία να είχε ήδη επιληφθεί αυτής της ανάγκης πριν απ’ το εθελοντικό κίνημα;
• Η αρωγή του στρατού δε θα έπρεπε κι αυτή να είχε ενεργοποιηθεί εκ των προτέρων;
• Ενημερωθήκαμε με επίσημο δελτίο τύπου της ΔΕΥΑΚ ότι η λειτουργία της μονάδας αφαλάτωσης έχει σταματήσει. Δεν ενημερωθήκαμε όμως το γιατί σταμάτησε. Λόγω έλλειψης ηλεκτροδότησης; Μα αν είναι αυτός ο λόγος, δε θα έπρεπε να υπάρχουν σε ετοιμότητα ηλεκτρογεννήτριες για την απρόσκοπτη και διαρκή λειτουργία του εργοστασίου νερού;
• Στη Σκάλα ενημερωνόμαστε ότι δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα μέχρι το απόγευμα της Κυριακής(περί τις 5.00μμ) και εξαιτίας αυτού δεν είχε και ύδρευση το μισό χωριό. Η Σκάλα αυτή τη στιγμή και εν μέσω πανδημίας, έχει τετραψήφιο αριθμό επισκεπτών. Δε θα έπρεπε να είχε προβλεφθεί η ύπαρξη ηλεκτρογεννητριών για την αποσόβηση τέτοιων καταστάσεων;
• Σε πόσα άλλα μέρη της Κεφαλονιάς ενδεχομένως συμβαίνει το ίδιο; Οι αναφορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μαρτυρούν την πραγματικότητα…
• Τέλος, και όσο αφορά τη λειτουργία του Βιολογικού καθαρισμού στο Αργοστόλι, αληθεύουν οι πληροφορίες που τον φέρουν εκτός λειτουργίας τις πρώτες ώρες της εκδήλωσης του φαινομένου; Δε θα έπρεπε και σ’ αυτήν την περίπτωση να υπάρχει ανάλογη μέριμνα για ύπαρξη ηλεκτρογεννητριών προκειμένου να μη διακόπτεται η λειτουργία αυτής της κρίσιμης υποδομής; Αν υπάρχουν, γιατί δε λειτούργησαν;

Σοβαρά ερωτηματικά προκάλεσε η καταγγελία του επικεφαλής της ανάσα σχετικά με τα αντανακλαστικά της Πολιτικής Προστασίας όσο αφορά την απόφαση της πλοιοκτήτριας εταιρείας, που έχει στην ευθύνη της τα δρομολόγια των νησιών μας, να μην εκτελέσει το πρωινό δρομολόγιο της Παρασκευής(18/9), παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε απαγορευτικό, με αποτέλεσμα τα συνεργεία που ερχόντουσαν από Αθήνα για την αποκατάσταση των ζημιών στα δίκτυα ενέργειας και επικοινωνίας να κολλήσουν στην απέναντι όχθη. Αυτό είχε ως επακόλουθο να αφεθούν οι ντόπιοι συνάδελφοι των εν λόγω συνεργείων στη μοίρα τους και στις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλλαν και, ασφαλώς, να παραμείνουν στο σκοτάδι ή χωρίς νερό πολλοί συμπολίτες μας.

Γιατί η Πολιτική Προστασία δε φρόντισε για την άμεση μεταφορά των συνεργείων της ΔΕΔΔΗΕ και του ΟΤΕ προς την Κεφαλονιά επιβάλλοντας στον εφοπλιστή την κανονική εκτέλεση του δρομολογίου που προβλεπόταν; Αυτό είναι ένα ερώτημα που οφείλει να απαντηθεί ειδικά μετά την «επικοινωνιακή φιέστα Χαρδαλιά» ο οποίος βρήκε και τον τρόπο να έρθει στα νησιά μας, και την ευκαιρία να βγάλει δυο ντουζίνες σέλφι και βάλε, και, φυσικά, δε μας είπε τίποτα «για το πάπλωμα»!

Αυτό που έχουμε τώρα μπροστά μας, είναι το στοίχημα της επόμενης μέρας. Το οποίο δεν είναι άλλο απ’ την ταχύτατη αποζημίωση των πληγέντων και την αποκατάσταση των υποδομών που καταστράφηκαν εν μέρει ή ολοσχερώς. Η κυβέρνηση εξήγγειλε συγκεκριμένα μέτρα διά στόματος Σταϊκούρα, τα οποία όμως δεν προσφέρουν ανακούφιση σε κανέναν! Όχι διότι το περιεχόμενό τους δεν είναι αρκετό, αλλά γιατί έχουμε πικρή και άσχημη εμπειρία για τα μέτρα που ακολουθούν τις φυσικές καταστροφές…

Συνεπώς, χρειάζεται επαγρύπνηση ως προς την τήρηση των μέτρων που εξαγγέλθηκαν, παρακολούθηση της πορείας της αποκατάστασης και διεκδίκηση για τις δεσμεύσεις που έχουν δοθεί.

Μια ευχάριστη έκπληξη είναι η αυθόρμητη δημιουργία ομάδων εθελοντών με σκοπό την προσφορά βοήθειας εκεί όπου χρειάζεται, και την ταχύτερη αποκατάσταση των ζημιών. Ο εθελοντισμός είναι μία αρετή που οφείλουμε να καλλιεργήσουμε και να προωθήσουμε για το καλό της κοινότητας. Προκειμένου όμως αυτή η θετική ενέργεια να «πιάσει τόπο», χρειάζεται να συντονιστεί απ’ την Πολιτική Προστασία αλλιώς ενδέχεται να μας γυρίσει μπούμερανγκ.

Η χτυπημένη Άσσος, για παράδειγμα, χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια. Δε θα ήταν δόκιμο, όμως, να ξεκινήσουν εθελοντές να μεταφέρουν πράγματα πριν συνεννοηθούν με την Πολ. Προστασία καθώς ο δρόμος εκεί έχει γκρεμιστεί, οπότε θα είναι επικίνδυνο χωρίς συντονισμό και σχέδιο. Έχει συσταθεί κάποιο όργανο απ’ την Πολ. Προστασία που να έχει την ευθύνη του συντονισμού των Εθελοντικών Ομάδων που συστήνονται;

Τα εύσημά μας χρειάζεται να αποδοθούν στο Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο που εγκαίρως και με πολλαπλά μηνύματα μέσω του Λιμεναρχείου Κεφαλληνίας, μας ειδοποίησε και μας κατέστησε σαφές ότι ο κυκλώνας που μας προσέγγιζε δεν ήταν κάτι συνηθισμένο, αλλά μία κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στην οποία οι πολίτες ανταποκρίθηκαν, de facto, επάξια. Είδαμε στη Θεσσαλία, όπου οι πολίτες βρέθηκαν απροειδοποίητοι, τι τραγικές συνέπειες είχαμε με απώλειες ανθρώπινων ζωών…

Με δεδομένο ότι εμείς δεν είχαμε ανθρώπινες απώλειες, είναι φυσικό να μετράμε τις υπόλοιπες καταστροφές. Θα ξαναγίνουν η Άσσος και το Φισκάρδο όπως ήταν; Θα αποκατασταθούν τα δημόσια έργα που καταστράφηκαν μέσα σ’ ένα εύλογο χρονικό διάστημα; Θα φυτευτούν εκ νέου τα αναρίθμητα δέντρα που ξεριζώθηκαν; Θα δοθεί έμφαση στην ελαιοκομία, την τυροκομία και την κτηνοτροφία που χτυπήθηκαν βαριά; Θα αποζημιωθούν οι αλιείς και οι ιδιοκτήτες των δεκάδων σκαφών που βυθίστηκαν; Θα υποστηριχθούν οι πολίτες που λόγω πανδημίας έμειναν άνεργοι και που τώρα ο Ιανός τους έφερε σε ακόμη πιο δυσχερή θέση;

Μαζί μ’ όλ’ αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα, αισθανόμαστε την ανάγκη να θέσουμε ξεχωριστά, ως επιμύθιο, ένα ακόμη ερώτημα σχετικό με το άλλο πρόσωπο του Ιανού : Ο μεσογειακός κυκλώνας, που ονομάστηκε «Ιανός», ήταν μία μοναδική εξαίρεση για το κλίμα των νησιών μας που δε θα επαναληφθεί ή ενδέχεται να δεχόμαστε τακτικές επισκέψεις από παρόμοια καιρικά φαινόμενα στο μέλλον;

Αυτή, όμως, είναι μία άλλη συζήτηση με θέμα την κλιματική αλλαγή, η οποία είναι συνυφασμένη και άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Είναι μία συζήτηση που θα πρέπει να μας απασχολήσει στο εγγύς μέλλον με έμφαση στα αίτια που προκαλούν αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα που δεν έχουμε ξαναζήσει, και χωρίς να περιοριζόμαστε μόνο στο κομμάτι της αντιμετώπισης των δυσμενών συνεπειών…

Γιάννης Βαρούχας