Ποιό το νόημα της προβολής ανυπόφορων εικόνων από τον κινηματογράφο και τις τέχνες;
Είναι χρήσιμο ως παράδειγμα;
Είναι ηθικό να προβάλλονται;
Είναι ανάγκη να μπουν κάποια πλαίσια;
Ο Γάλλος φιλόσοφος, Ζακ Ρανιέρ, είχε θέσει το ερώτημα στο βιβλίο του “ο χειραφετημένος θεατής”, στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Εκκρεμές.
Τι αποκομίζουμε με το να βλέπουμε, για παράδειγμα, μία μαφιόζικη εκτέλεση με αδιανόητες μεθόδους; Δε θα μπορούσε απλώς να εννοηθεί από τον σκηνοθέτη; Η αποτρόπαια βία και η συνεχής αναπαραγωγή της βοηθούν κάπου;
Έγραφε παλαιότερα ο Γιώργος Μπαλάνος, βραβευμένος μεταφραστής και συγγραφέας, ότι τα έργα τρόμου είναι αναγκαία για να βρίσκουν διέξοδο τα δαιμόνια που κρύβουμε μέσα μας… σωστά! Τα θρίλερ από ταινίες, βιβλία, μουσικές, παραμύθια και λαϊκές παραδόσεις κάποιο ρόλο υπηρετούν. Αυτό είναι ξεκάθαρο.
Ωστόσο σήμερα έχουμε να κάνουμε με μία υπερπροβολή ωμής και απροκάλυπτης βίας. Βίας που σοκάρει αλλά με τη συνεχή προβολή γίνεται… κάτι το συνηθισμένο!
Επειδή όμως η 7η τέχνη, που “ανάθεμα τον πατέρα της”, δημιουργεί μία πλασματική πραγματικότητα που ενίοτε μπερδεύεται με την αληθινή, χρειάζεται τεράστια προσοχή.
Με τον ίδιο τρόπο που η πορνογραφία καταστρέφει τον έρωτα, το σεξ και τις σχέσεις των ανθρώπων, έτσι και οι ανυπόφορες εικόνες βίας και αποτροπιασμού καταστρέφουν ενδεχομένως μέρη της διανόησής μας και φέρνουν έναν κυνισμό που μπορεί να οδηγήσει είτε στον παραδειγματισμό ( βλέπε απίστευτα περιστατικά βίας σε σχολεία των ΗΠΑ και άλλων περιοχών που έρχονται από βίντεο ή βιντεοπαιχνίδια ), είτε στη διαστροφή της σκέψης που μπορεί να νομίζει ότι η βία και το έγκλημα μπορούν να λύσουν προβλήματα της καθημερινότητας. Το τελευταίο θα σήμαινε αποδοχή και συνήθεια στην πράξη.
Βλέπετε ο δρόμος της καλοσύνης είναι ανηφορικός, δύσκολος και στρωμένος με αγκάθια ενώ ο δρόμος της μισαλλοδοξίας είναι κατηφορικός, εύκολος και μπορείς να τον κατέβεις με τσουλήθρα!
Κοντολογίς, άποψή μας είναι ότι οι συνεχώς προβαλλόμενες σκηνές βίας μπορούν να βλάψουν τον ψυχισμό μας, μπορούν να προκαλέσουν κοινωνικά προβλήματα και μπορούν να φτάσουν μέχρι τα πεδία παρεκκλίνουσων συμπεριφορών.
Γιάννης Βαρούχας
24 Απρ 2024
