Με  την Κοινή Υπουργική Απόφαση 22766/09-04-2020  (ΦΕΚ Β’ 1386/14-4-2020) των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εσωτερικών και του Υφυπουργού Οικονομικών, καταρτίστηκε το νέο Πρόγραμμα ανάπτυξης και αλληλεγγύης της αυτοδιοίκησης για τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού, Συνδέσμους Δήμων και τα νομικά πρόσωπα ΟΤΑ, που έλαβε το συμβολικό όνομα του σπουδαίου και οραματικού πολιτικού των νησιών μας, Αντώνη Τρίτση. Οι άξονες προτεραιότητας του Προγράμματος είναι: α) πολιτική προστασία, β) ποιότητα ζωής, γ) περιβάλλον, δ) ψηφιακή σύγκλιση, ε) κοινωνική συνοχή – αλληλεγγύη και στ) παιδεία, πολιτισμός, τουρισμός, αθλητισμός. Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος για όλη την προγραμματική περίοδο, ανέρχεται στο ποσό των 2,5 δις ευρώ, χρήματα τα οποία προέρχονται από δανεισμό από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων καθώς και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (Ε.Τ.Ε.Π.).

Η χρηματοδότηση έργων, προμηθειών, μελετών και υπηρεσιών που εντάσσονται στο Πρόγραμμα, πραγματοποιείται μέσω αναπτυξιακών δανείων που χορηγούνται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, συνομολογούνται με δανειακές συμβάσεις μεταξύ του δικαιούχου ΟΤΑ και του ΤΠκΔ και αποπληρώνονται από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Εσωτερικών, μέσω λογαριασμού που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τον σκοπό αυτό.

Εξαιρετικά, στο άρθρο 4 § 3 προβλέπεται η χρηματοδότηση των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού σε περιπτώσεις έκτακτων και επειγουσών συνθηκών και προς κάλυψη αναγκών προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών και υλοποίησης έργων, που δύναται να πραγματοποιείται από Δάνειο που συνομολογεί απ’ ευθείας το Υπουργείο Εσωτερικών με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το οποίο αποπληρώνεται από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Εσωτερικών, μέσω λογαριασμού που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, για τον σκοπό αυτό.

Η κριτική που ασκείται στο Πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης”  δεν αφορά την αναγκαιότητα να ενταχθούν από τους ΟΤΑ και να εκτελεστούν όσο το δυνατόν περισσότερα έργα, αναγκαία για την βελτίωση των υποδομών και την ποιότητα ζωής στον τόπο μας αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η κριτική που ασκείται όχι μόνο από το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης (που οι θέσεις τους κατά τον τοπικό Βουλευτή της Ν.Δ., Παναγή Καππάτο συνιστούν παραφιλολογία…) αλλά και από την ίδια την Κ.Ε.Δ.Ε. όπου η Ν.Δ. διαθέτει 19/31 έδρες, αφορά κατά κύριο λόγο τη χρηματοδότηση του Προγράμματος. Και τούτο διότι οι προτάσεις για ένταξη έργων στο Πρόγραμμα ανέρχονται στο συνολικό ποσό των 3 δις Ευρώ, ο προϋπολογισμός του Προγράμματος είναι 2,5 δις εκ των οποίων 1,3 δις αφορούν ήδη εντεταγμένα έργα στο “Φιλόδημο” και απομένουν 1,2 δις για νέα έργα την ίδια στιγμή που το Υπουργείο Εσωτερικών έχει διαθέσιμα με την από 18/3/2021 Συμφωνία Χρηματοδότης με την Ε.Τ.Ε.Π. μόλις 500 εκατομμύρια Ευρώ.

Επομένως, ας καταστεί σαφές, σε όσους την πολιτική κριτική απέναντι στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη και τους εκφραστές της, δολίως την ερμηνεύουν ως  άρνηση στην εκτέλεση σημαντικών έργων για το τόπο μας ότι:

Α. Κανένα πολιτικό κόμμα και ουδείς κομματικός εκπρόσωπος, ούτε βεβαίως ο γράφων, είναι αντίθετος στην εκτέλεση σημαντικών έργων μέσω του Προγράμματος “Αντώνης Τρίτσης” που θ’ αναβαθμίσουν τα νησιά της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης.

Β. Οι ενστάσεις που διατυπώνονται, αφορούν αποκλειστικά: Ι) Τον τρόπο εξασφάλισης της χρηματοδότησης του Προγράμματος μέσω του ΠΔΕ που θα πρέπει να καλύψει εξαμηνιαίες τοκοχρεωλυτικές δόσεις 15ετούς διαρκείας δανειακών συμβάσεων. ΙΙ) Τι θα συμβεί στη περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια από το ΠΔΕ για να πληρωθούν οι εξαμηνιαίες τοκοχρεωλυτικές δόσεις ή στη περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο καταγγελθούν δανειακές συμβάσεις (π.χ. λόγω μη λειτουργίας του έργου κατά τη λήξη του Προγράμματος) εφόσον με το ΤΠκΔ συμβάλλονται ως δικαιούχοι της χρηματοδότησης οι ΟΤΑ.  ΙΙΙ) Τι θα συμβεί στη περίπτωση που λόγω καθυστέρησης εκταμίευσης τμήματος του δανείου ένεκα ελλείψεως διαθεσίμων κεφαλαίων, καθυστερήσουν οι ΟΤΑ  την πληρωμή των αναδόχων των έργων, προμηθευτών και μελετητών.

Γ. Προηγούμενα αναπτυξιακά προγράμματα όπως το Α’,Β’ και Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, τα τρία ΕΣΠΑ από το 2007 μέχρι και το σημερινό , το ΕΠΤΑ, ο Θησέας καθώς και ο Φιλόδημος ΙΙ δεν προέβλεπαν για τους ΟΤΑ τη σύναψη δανειακών συμβάσεων με το ΤΠκΔ, αλλά τη χρηματοδότηση των έργων απ’ ευθείας από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους καθώς και από ιδιωτική συμμετοχή.   

Δ. Η Κεφαλονιά και η Ιθάκη, λόγω του Ιανού καθώς και των σεισμών του 2014 έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν την ευεργετική διάταξη του άρθρου 4 § 3 της ΚΥΑ (έκτακτες και επείγουσες συνθήκες) και να συναφθούν (για τα έργα που εμπίπτουν στη διάταξη) απ’ ευθείας δανειακές συμβάσεις μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών και του ΤΠκΔ δίχως να χρειαστεί να τις υπογράψουν οι ΟΤΑ, όμως καμία πρωτοβουλία από το Βουλευτή της Ν.Δ., Παναγή Καππάτο δεν έχει ληφθεί για αυτό. Περαιτέρω, η ανωτέρω πρόβλεψη της σύναψης δανείων απ’ ευθείας μεταξύ Υπουργείου Εσωτερικών και ΤΠκΔ επαναλαμβάνεται στο άρθρο 15 §  2β του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου 4783/2021 (ΦΕΚ Α’ 38/12-3-2021), που επίσης παραλείπει να αναφέρει και να αξιοποιήσει ο τοπικός Βουλευτής.

Ε. Τέλος,καμία μομφή δεν αποδίδεται προς τους ΟΤΑ που ορθώς προσπαθούν να εντάξουν όσο το δυνατόν περισσότερα έργα στο Πρόγραμμα, αφού αυτό άλλωστε είναι το χρηματοδοτικό εργαλείο που τους δίδεται από τη Κυβέρνηση τη δεδομένη χρονική στιγμή. Αντιθέτως όμως, η Νέα Δημοκρατία, αναιτιολογήτως θριαμβολογεί καθώς αντί να εξασφαλίσει την απ’ ευθείας χρηματοδότηση των έργων μέσω του ΠΔΕ, υποχρεώνει τους ΟΤΑ να υπογράψουν τοκοχρεωλυτικές δανειακές συμβάσεις 15ετούς διάρκειας με το ΤΠκΔ προκειμένου να εκταμιεύσουν τα αναγκαία χρηματικά ποσά.

Τα ανωτέρω δεν γράφονται επί σκοπώ κινδυνολογίας, μικροπολιτικής ή υποτίμησης της ειλικρινούς προσπάθειας αυτοδιοικητικών στα νησιά μας να χρηματοδοτηθούν σημαντικά έργα μέσω του Προγράμματος “Αντώνης Τρίτσης”. Χρέος όμως της Αντιπολίτευσης, δεν είναι να σιωπά απέναντι στο Επιτελικό Κράτος και τις ευθύνες του, ούτε να είναι ευχάριστη προς αυτούς που ασκούν τη Διοίκηση. Το χρέος της Αντιπολίτευσης, είναι να επισημαίνει τις αρνητικές πλευρές και τις παραλείψεις της Κυβερνητικής δραστηριότητας, με σκοπό τον έλεγχο των πράξεων της εξουσίας και απώτερο σκοπό την ορθή λειτουργία του Δημοκρατικού Πολιτεύματος και τη πρόοδο της Πατρίδας μας!

Αργοστόλι, 7-9-2021
Λευτέρης Κρητικός
Δικηγόρος – Γραμματέας Ν.Ε. ΚΙΝΑΛ Κεφαλονιάς & Ιθάκης