Η μετατροπή του τραύματος σε σύμπλεγμα
Δεν έχω αγωνία για τα της Νέας Αριστεράς. Άλλωστε αντικειμενικά έχασε τη δυνατότητα να μπορεί να υπάρξει το βράδυ των ευρωεκλογών. Το γιατί δεν έχει καμία σημασία τώρα.
Και στο ιδρυτικό της Συνέδριο άνθρωποι έκαναν την ανάγκη φιλοτιμία.
Θέλω μόνο να κάνω μία παρατήρηση. Οι άνθρωποι που ως μέλη συγκρότησαν τη Νέα Αριστερά είναι το ίδιο με τα στελέχη της. Έκαναν πριν δύο χρόνια την ίδια επιλογή. Έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν πήγαν σπίτι τους παρά τις πολλαπλές ήττες και την απογοήτευση. Και έγιναν μέλη ενός κόμματος. Κανένας δεν έφερνε από το σπίτι του την ιδιότητα του στελέχους. Είναι άλλο η νομιμοποίηση δια της καθολικής ψήφου και άλλο οι κομματικές ιδιότητες. Αυτό ήταν και το πρώτο οργανωτικό λάθος της Νέας Αριστεράς, συγκρότησε το μεταβατικό της όργανο με παλιές ιδιότητες και κοπτάτσια. Ακριβώς επειδή δεν συγκροτήθηκε με την κοινωνική και πολιτική μηχανική που συγκροτούνται τα κόμματα, είχε εξαρχής κοντό φιτίλι. Αυτές οι κάποιες πολύ λίγες χιλιάδες άνθρωποι που έγιναν μέλη είναι άνθρωποι που δεν έχουν φανταστεί τον εαυτό τους εκτός της οργανωμένης δράσης, έχουν διαδρομές και αγώνες και κοινωνική παρουσία. Και εδώ έρχεται το τραύμα να μετατραπεί σε σύμπλεγμα. Ο Χαρίτσης διατυπώνει το αίτημα για δημοψήφισμα. Απορρίπτεται. Απορρίπτεται όμως με την πολιτική αντίληψη ότι ακόμα και σε ένα τόσο μικρό κόμμα δεν μπορούν να αποφασίζουν τα μέλη. Και απορρίπτεται αυτό το δικαίωμα σε ανθρώπους που μπορεί να έχουν μεγαλύτερη κομματικότητα, κομματική λειτουργία, μεγαλύτερη διαδρομή πίσω τους, βαθιά ανιδιοτέλεια, δεν έγιναν και δεν ζήτησαν ποτέ κάτι έναντι αρκετών σημερινών στελεχών που δεν τους λες και αγλαΐσματα της πολιτικής σκέψης, της πολιτικής συγκρότησης, των οργανωτικών ικανοτήτων. Σιγά τους Κούτβηδες δηλαδή. Επίσης απορρίπτεται αυτό το δικαίωμα και σε ανθρώπους που έκατσαν πίσω και στο όνομα της ανανέωσης να βγουν νέα πρόσωπα μπροστά. Κι έρχεται το τραύμα να αντιμετωπίσει αυτούς τους ανθρώπους με πολιτική υποτίμηση, ενώ δεν είναι ούτε μέλη του “δίευρου”, ούτε “είδαν φως και μπήκαν”. Επιβεβαιώνοντας ένα παλιό εσωτερικό αστείο πως “στον κόσμο των στελεχών είμαστε όλοι ξένοι”.
Ας γυρίσουμε όμως λίγο πίσω στον πολιτικό χρόνο. Στις εθνικές εκλογές του 2023. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει, είναι πολύ μικρά τα κέρδη για το ΚΚΕ και την Κωνσταντοπούλου και θα φανεί στη συνέχεια πόσο γρήγορα θα χάσουν αυτά τα κέρδη. Και η ριζοσπαστική αριστερά, το ΜΕΡΑ 25 συγκεκριμένα, δεν καταφέρνει να μπει στη βουλή (το ΜΕΡΑ 25 δεν κατάφερε να εκλέξει ευρωβουλευτή ούτε με τις διπλές διασπάσεις και τη σουργελοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ) Από εκείνο το βράδυ έχει ξεκινήσει η διαδικασία ανασύνθεσης όλου του πολιτικού φάσματος από την αριστερά μέχρι και τη σοσιαλδημοκρατία. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία ανασύνθεσης υπάρχουν παράλληλες λειτουργίες. Και η ριζοσπαστική αριστερά επιχειρεί την ανασύνθεσή της. Και ο πόλος της αριστεράς που θεωρεί ότι για να είναι κοινωνικά χρήσιμη και πολιτικά αποτελεσματική δεν αρκεί μόνο το νήμα των αντιστάσεων.
Αυτές οι παράλληλες διαδικασίες διακόπηκαν βίαια στις 28 Φλεβάρη. Και ό,τι βρίσκεται σε κίνηση ή ό,τι πιέζεται να μπει σε κίνηση τελεί υπό αυτή τη νέα συνθήκη. Όχι όμως με όρους ανασύνθεσης, αλλά με όρους ανασυγκρότησης και συνεργασιών.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, αυτή την στιγμή ό,τι έχει χαρακτηριστικά κοινωνικού ριζοσπαστισμού περιμένει το νεύμα της Μαρίας Καρυστιανού (ενός πραγματικά πολιτικού φαινόμενου) και όχι την ανασυγκρότηση των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς. Και διακινδυνεύω την πρόβλεψη πως αν τελικά κάνει το νεύμα κανένα ψηφοδέλτιο της ριζσοπαστικής αριστεράς με όσα βαριά ονόματα και αν συγκροτηθεί, δεν θα μπει στη βουλή. Και από την άλλη υπάρχει μία συζήτηση με τα χαρακτηριστικά παράλληλων μονόλογων που περιγράφει την αναγκαιότητα να φύγει ο Μητσοτάκης και να υπάρξει εναλλακτική στη Δεξιά. Είμαι από τους υποστηρικτές της αντίληψης ότι η εναλλακτική για να υπάρξει και για να κερδίσει δεν μπορεί να κινείται στη λογική του μέσου όρου, χωρίς στοχοπροσήλωση και συγκεκριμένη κοινωνική απεύθυνση. Και την απαραίτητη κοινωνική τριβή. Η άποψη που λέει ότι η αριστερά ακούει το κοινωνικό αίτημα, αλλά μόνο αυτή μπορεί να κάνει επεξεργασίες χωρίς τα κοινωνικά υποκείμενα έχει φάει τα μούτρα της τον προηγούμενο αιώνα.
Είμαι από τους ανθρώπους που θα διαβάσουν με ενδιαφέρον το βιβλίο του Τσίπρα, άλλωστε βρισκόμουν στις παρυφές των γεγονότων που καταπιάνεται. Ο πραγματικός ελέφαντας στο δωμάτιο όμως δεν είναι ο Τσίπρας, ο τρόπος που σκέφτεται την επάνοδό του και η μορφή του υποκείμενου που – όπως διαβάζω και εγώ στα ΜΜΕ – θα συγκροτήσει.
Στο δωμάτιο υπάρχουν παραπάνω από ένας ελέφαντες. Ένας είναι η ανεπάρκεια του σημερινού πολιτικού δυναμικού στο φάσμα του πόλου να πάρει πρωτοβουλίες (και να μην χάσει ευκαιρίες) και αυτές να συγκινήσουν – και άρα να κινητοποιήσουν – τους λαϊκούς ανθρώπους, την εργατική τάξη και τους συμμάχους της (όπως μάθαμε να λέμε από μικρά παιδιά). Ένας άλλος είναι ο διαρκής και κατά περίπτωση ετεροπροσδιορισμός. Ένας άλλος ελέφαντας στο δωμάτιο – και ο πιο μεγάλος – είναι ότι κανείς δεν έχει καταλάβει το μέγεθος του κοινωνικού συντηρητισμού που εύκολα θα συναντηθούν ο αριστερόστροφος κοινωνικός ριζοσπαστισμός με τον δεξιόστροφο κοινωνικό ριζοσπαστισμό στο ίδιο σημείο.
Και πέρσι τέτοια μέρα σημείωνα πως αυτό που έχουμε ανάγκη είναι ένα μεγάλο και λαϊκό (όλα μπολντ, όλα κεφαλαία) κόμμα της Αριστεράς. Ένα μαζικό υποκείμενο που θα μετράει τη δύναμή του παντού (και σίγουρα όχι στα σόσιαλ μίντια).
Για να επανέλθω στον αρχικό μου προβληματισμό, αν τον Μαμντάνι έπρεπε να τον επιλέξει ένα μικρό σώμα του κόμματος των Δημοκρατικών, και αυτός και εμείς θα είχαμε πάρει τον τσόκο μας. Ποτέ δεν ήταν το φορμάτ το πρόβλημα, πάντα είναι το πολιτικό περιεχόμενο.
Από εκεί και πέρα, ο καθένας είναι ελεύθερος να πάρει το δρόμο που επιλέγει. Η επίκληση σε κείμενα και όργανα με τη μορφή της Τορά έχει πάντα στοιχεία υποκρισίας, καθώς στις εσωτερικές λειτουργίες πάντα υπερισχύει ο συσχετισμός. Γιατί όντως στη Νέα Αριστερά μπορεί να μην κάνουν δημοψήφισμα και αυτομάτως αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουν μέλη ή και κόμμα.
Μαρία Μπαλάφα
