Ακόμη και η απλή πρόταση: «Ο αριθμός των κρουσμάτων είναι ανάλογος του αριθμού των αμφισβητιών του covid-19» ερμηνεύεται εντελώς διαφορετικά εάν ανήκεις στην πλευρά των «ψεκασμένων» ή σε εκείνη των «αψέκαστων».
Το χάσμα αυτό, όπως εκείνο των μνημονιακών vs αντι-μνημονιακών, εδράζεται σε ένα διαλεκτικό δυϊσμό σαφώς απομακρυσμένο από το κλασικό δίπολο αριστερός vs δεξιός. Απόδειξη τούτου αποτελεί το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι στους αντι-μνημονιακούς συγκαταλέγονταν αριστεροί και δεξιοί, όπως το ίδιο παρατηρείται στο νέο χώρο των αμφισβητιών του covid. Φαίνεται πως οι πεποιθήσεις δεν επηρεάζουν, στο βαθμό που θα έπρεπε, τις στάσεις μας στα γεγονότα ή μάλλον τα γεγονότα έχουν την ικανότητα να μας διαχωρίζουν διαρκώς με νέους τρόπους. Εκτός κι αν αντιληφθούμε ότι το «παιχνίδι» αυτό είναι που έχει σημασία, δηλαδή ο διαχωρισμός σε αντίπαλα στρατόπεδα και όχι τα στρατόπεδα αυτά καθεαυτό ή όπως ονομάζονται.
Παρ’ όλη αυτή την ογκώδη σύγχυση και τη διανοητική θολούρα, οι παλιές πεποιθήσεις αριστερός vs δεξιού δεν παύουν ολοκληρωτικά, αλλά συνεχίζουν, σε ένα βαθμό μεταλλαγμένες, να καθορίζουν τις απόψεις μας· π.χ. ένας δεξιός αρνητής του covid εναντιώνεται στη νέα τάξη πραγμάτων της παγκοσμιοποίησης, που του στερεί την ελευθερία του (ειδικά την οικονομική), ενώ ένας αριστερός αρνητής του covid προβλέπει μια συνωμοσία της νεοφιλελεύθερης ελίτ με στόχο τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν δεξιοί που προτάσσουν το καθήκον και την υποχρέωση της υπακοής στα νέα μέτρα για το ευρύτερο καλό, όπως και αριστεροί υπέρμαχοι της κοινωνικής συνοχής, του συλλογικού έναντι του ατομικού οφέλους.
Τα δύο στρατόπεδα, «ψεκασμένοι vs αψέκαστων», παρουσιάζουν ένα οπλοστάσιο επιχειρημάτων, με ευθείες ρηξικέλευθες βολές εναντίον του αντιπάλου τους. Ο Καρνεάδης ο Κυρηναίος, ‘Ελληνας σκεπτικιστής του 2ου αιώνα π.Χ., όταν επισκέφθηκε την Ρώμη το 156 π.Χ. επιχειρηματολόγησε δημόσια υπέρ της δικαιοσύνης, προκαλώντας τον γενικό θαυμασμό των ακροατών του, μα την επόμενη ημέρα μίλησε δημόσια υπέρ της αδικίας! Επομένως, εάν είσαι κάπως διαλλακτικός είναι αδύνατο να μην συμμεριστείς τα επιχειρήματα της μίας ή της άλλης πλευράς, ειδικά όταν η ίδια η επιστήμη, το μόνο όργανό μας που πλησιάζει την αλήθεια, παρουσιάζεται σε μεγάλο βαθμό διχασμένη.
Το σημαντικότερο είναι ότι ζούμε σε μια ρευστή κατάσταση πραγμάτων, αληθών ή ψευδών (ή και τα δύο μαζί!), σε παγκόσμια κλίμακα, από την οποία ανακύπτει το ερώτημα, αν έχει νόημα να ανήκεις σε ένα στρατόπεδο απόλυτων απόψεων και αν στην εποχή της ατομικότητας, που γεννά διαχωρισμούς, είναι σοφότερο ή όχι να ταχθείς με το μέρος ενός συλλογικού φορέα (π.χ. του κόμματος), έστω κι αν δε συμφωνείς σε όλα μαζί του ή έστω κι αν κατά βάθος πιστεύεις πως όλα είναι σχετικά.
Παναγής Σταθάτος