Φελιτσιτά

Το νέο βιβλίο της Μάρως Δούκα « Φελιτσιτά», κυκλοφόρησε το 2023 και είναι ένα μυθιστόρημα 260 σελίδων. Είναι επίκαιρο, καλογραμμένο και διαβάζεται σχεδόν απνευστί. Και λέω σχεδόν, γιατί είναι τόσο ωραία η θεματολογία, ο τρόπος γραφής και η ψυχογράφηση των προσώπων, που νιώθεις διαβάζοντάς το πώς θέλεις να επαναλάβεις τις σελίδες που γίνονται καθρέφτης της καθημερινότητας της Αθήνας, αλλά και κάθε γωνιάς της Ελλάδας όσον αφορά την ψυχολογία και τις σχέσεις των προσώπων που συνθέτουν αυτό που λέμε «ελληνική οικογένεια».
Ο τίτλος του βιβλίου Φελιτσιτά είναι το όνομα μιας γάτας, που ζει στην Αιόλου και συντροφεύει τον άστεγο Κωνσταντίνο τις ώρες της μαύρης απελπισίας. Το όνομά της αποτελεί αυτό που λέμε σχήμα οξύμωρο. Στα ιταλικά σημαίνει ευτυχία ενώ συντροφεύει έναν άνθρωπο απόλυτα δυστυχισμένο. Από την άλλη, η παρουσία της του δίνει μια αχνή αχτίδα παρηγοριάς, τον παραπέμπει δυνητικά στην έννοια της ευτυχίας.
Τα πρόσωπα του έργου είναι πέντε. Ο πατέρας, Κωνσταντίνος Καβουράκης, η σύζυγος Ελένη και τα τρία παιδιά τους : Ευάγγελος, Βούλα και Στέλιος. Μεσήλικες οι γονείς και τα παιδιά τους σε ηλικία 30-40 ετών, βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή για την οικογένεια που διαλύεται και με την πτώση της αποκαλύπτει κακές σχέσεις, ανομολόγητες επιθυμίες ή παρεξηγήσεις χρόνων, που καλύπτονταν για να λειτουργήσει δήθεν κανονικά, η τυπική κατά τα άλλα και συνηθισμένη τους οικογένεια.
Η ιστορία εξελίσσεται και ο αναγνώστης την παρακολουθεί, καθώς οι ήρωες σε μια τριτοπρόσωπη αφήγηση, παρουσιάζουν τα γεγονότα,(ο καθένας από τη δική του οπτική γωνία), κάνοντας βέβαια συνεχώς αναφορές και στις προσωπικές τους οικογενειακές εμπειρίες. Μ’ αυτό τον τρόπο παρουσιάζεται μπροστά μας ολοζώντανος και αληθινός ο κάθε ένας από τους πέντε ήρωες, αλλά κυρίως ο πατέρας, που με την εγκατάλειψη της οικογενειακής εστίας γίνεται η αφορμή να στοχαστεί ο καθένας τους, για το ποιος είναι και τι γυρεύει τέλος πάντων σ αυτή τη ζωή.
Και στο φόντο αυτών των εσωτερικών αποκαλύψεων, η Αθήνα του κέντρου, με την αστεγία, με τη φτώχεια, τη συμπόνια και την αδιαφορία(κυρίως αυτήν) των κατοίκων της. Παράλληλα, η συγγραφέας Μ. Δούκα με την καταγγελτική πένα της, κάνει αιχμηρές αναφορές στην επικαιρότητα και τα γεγονότα της, που παρουσιάζονται χωρίς να κατονομάζονται ακριβώς. Όπως για παράδειγμα η αναφορά στο έγκλημα των Τεμπών, που προφέρεται απλά ως έγκλημα, από τα χείλη της Βούλας.
Ο λόγος καταιγιστικός και χειμαρρώδης, δε χωρίζεται σε προτάσεις. Είναι συνεχόμενος- μια διαρκής εξομολόγηση από το κάθε πρόσωπο. Η παρουσίαση των γεγονότων αλλά και των σκέψεων- τωρινών ή περασμένων- γίνεται συνειρμικά και έτσι το κείμενο αποκτά μια προφορικότητα θα λέγαμε, σαν να κάθεσαι με κάποιους που σου διηγούνται με τη σειρά μια ιστορία, διανθίζοντάς την και με προσωπικές εξομολογήσεις. Αυτό πιστεύω πως είναι ένα μεγάλο ατού του βιβλίου και αποδεικνύει την ικανότητα της συγγραφέως να χειρίζεται εξαιρετικά τη γλώσσα, αποδίδοντας και στη μορφή της γραφής, τον ωκεανό των σκέψεων και των επιθυμιών των προσώπων .
Για να επιστρέψω στα θέματα που θίγονται, εκτός από τους άστεγους και τη μαρτυρική τους ζωή, στο βιβλίο παρουσιάζονται παθογένειες της ελληνικής οικογένειας. Η ενδοοικογενειακή βία , το χάσμα των γενεών και η απουσία ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των μελών της, ο ανταγωνισμός στη σχέση του ζευγαριού για επικράτηση, τα οικονομικά προβλήματα. Και κοντά σ αυτά, οι επικρατούσες απόψεις για την επιτυχία, το χρήμα , την κοινωνική καταξίωση, το θέμα της καταπιεσμένης ομοφυλοφιλίας. Επιπλέον, αγγίζονται θέματα ηθικής στις σχέσεις, στην πολιτική και κοινωνική ζωή.
Για να τελειώσω, φυσικά και σας το προτείνω για διάβασμα. Και θα ευχαριστηθείτε κείμενο, και θα σας δοθεί η ευκαιρία να δείτε τους ανθρώπους μέσα από τις βαθιές τους σκέψεις και έτσι να τους κατανοήσετε καλύτερα.
Ειρήνη Τζαννάτου