του Δημήτρη Ραυτόπουλου
Πράγματι υπέροχα τα σημερινά θέματα των Πανελληνίων στη Γλώσσα και Λογοτεχνία. Ίσως για πρώτη φορά τα θέματα έχουν εκπαιδευτικό – παιδαγωγικό χαρακτήρα και δεν ενέχουν το τιμωρητικό προφίλ που διαδραματίζουν οι εξετάσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Διότι οι εξετάσεις, κάθε είδους και μορφής στο σχολείο πρέπει να έχουν μαθησιακό πρόσημο και να μην αποτελούν φόβητρο και ψυχαναγκασμό που, ως γνωστόν, οδηγούν σε ποικίλα αρνητικά φαινόμενα: παπαγαλία, απονέκρωση της κριτικής σκέψης κ.ο.κ.
Ιστορία, λοιπόν, και όχι στο θεωρητικό και πολλές φορές αφηρημένο και άρα απόμακρο γνωστικό αντικείμενο αλλά, κυρίως στο βιωματικό περιεχόμενο τους που αποτελεί την ουσία της Ιστορίας και μας οδηγεί πιο κοντά στην πραγματικότητα μας και, κυρίως, στην αυτογνωσία η οποία, παρεμπιπτόντως, στην ελληνική κοινωνία εκλείπει ή αποτελεί σπάνιο στοιχείο.
Είμαστε, πολύ απλά, η Ιστορία μας και πέρα από την μακροκοσμική, είμαστε κυρίως η Ιστορία του μικρό κοσμού μας. Η τοπική κοινωνία μέσα στην οποία γεννηθήκαμε με τα ήθη και τα έθιμά της, η οικογένεια που μας ανέστησε και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, η κοινωνική και η ταξική μας υπόσταση, οι ΄γιαγιάδες μας και οι παππούδες μας – οι νόνοι μας οι λατρεμένοι με τα ροζαζιέσμενα δάχτυλα, τις κακουχίες που βίωσαν αλλά και εκείνο το ζεστό χαμόγελο, εκείνη την ασύγκριτη αγκαλιά… – είναι οι παιδικοί φίλοι μας στο σχολείο, είναι οι φίλοι μας στο στρατό, οι φίλοι μας στο Πανεπιστήμιο. Είμαστε ο διπλανός πρόσφυγας, ο διπλανός οικονομικός μετανάστης. Είμαστε οι δικοί μας μετανάστες.
Αλλά είμαστε και οι εργοδότες μας, κυρίως εκείνοι που μας εκμεταλλεύτηκαν και, χωρίς να το ξέρουν, σφυρηλάτησαν την κοινωνική μας συνείδηση. Και εκείνοι που μας λοιδόρησαν, που μας πρόδωσαν, που μας κακοποίησαν ψυχικά και πνευματικά και που με την σειρά τους σφυρηλάτησαν, χωρίς να το ξέρουν, την κοινωνική μας συμπεριφορά. Η Ιστορία μας είναι και τόσα άλλα και εντέλει, αυτή διαμόρφωσε την προσωπικότητά μας, αυτή είναι, εν κατακλείδι, η ταυτότητά μας.
Αχ! Να έγραφαν όλα τα παιδιά καλά, κυρίως με συναίσθημα, αφού τα παιδιά ξέρουν πλέον καλά πως αυτό που τους παρουσιάζεται από τους “λογικούς” στον σημερινό κόσμο δεν είναι παρά ο απόλυτος παραλογισμός.
Αχ! Να έγραφαν όλα τα παιδιά καλά για να τους αποδείξουν πως τα βιβλία και οι μέθοδοι που διδάσκονται την Ιστορία είναι τραγικά…
Αχ! Να έγραφαν όλα τα παιδιά καλά γιατί με το αγνό συναίσθημά τους θα αποδείκνυαν πως η Ιστορία, κυρίως η βιωματική, προσεγγίζεται ΜΟΝΟ με το συναίσθημα διαφορετικά δεν ανθοφορεί και άρα δεν μπορεί να παράξει ένα υγιές μέλλον.
*Στους μαθητές μου που φέτος μου απέδειξαν πως διαθέτουν ήθος και είναι έτοιμοι να παρουσιάσουν την ωριμότητά τους, που επιβεβαιωμένα έχουν, όταν το θεωρήσουν άξιο λόγου αυτό για το οποίο τους ζητείται… στους μαθητές μου που και φέτος με δίδαξαν πολλά και ελπίζω να με έκαναν λίγο καλύτερο δάσκαλο… να το βίωμα…
