Η μάχη ενάντια στις συνέπειες της πανδημίας που προκαλεί ο νέος κορωνοϊόςCovid-19 καλά κρατεί. Συνεχώς, σε όλα τα μέσα μαζικής επικοινωνίας εμφανίζονται ειδήσεις με θέματα που σχετίζονται με αυτήν, τις ερευνητικές προσπάθειες ή ακόμα και τις συνέπειες σε κάθε γωνιά της γης. Όμως, η πορεία των γεγονότων σε όλον τον πλανήτη παρουσιάζει και πτυχές , εξίσου σημαντικές. Τα δεδομένα είναι ανησυχητικά, αφού πυρκαγιές, συνεχίζουν να κατακαίουν τα τροπικά δάση στον Αμαζόνιο και εμφανίζονται ακόμη και στις αρκτικές περιοχές της Σιβηρίας. Αλλά και στην Β. Αμερική δασικές πυρκαγιές μαίνονται σε πολλά μέτωπα και σημειώνονται θερμοκρασίες ρεκόρ, εκτός εποχής, όπως στο ΛοςΆντζελες, όπου,η θερμοκρασία έφτασε τους 40 βαθμούς κελσίου.
Η παγκόσμια ανησυχία για την άνοδο της θερμοκρασίας της γης, ανάγκασε περί τις 200 χώρες να υπογράψουν την Συνθήκη του Παρισιού το 2015, που, μεταξύ άλλων, προβλέπει δέσμευση, ώστε στο τέλος του αιώνα η θερμοκρασία να μην ανέβει πάνω από 2 βαθμούς κελσίου και αν είναι δυνατόν να παραμείνει στον 1,5 βαθμό.
Όμως, όπως αναφέρουν τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ για την κλιματική αλλαγή, ο Σεπτέμβρης που πέρασε ήταν ο πιο θερμός που έχει καταγραφεί παγκοσμίως. Μάλιστα, αποκαλύπτεται ότι, το χρονικό διάστημα από τον Οκτώβριο του 2019 ως τον Σεπτέμβριο του 2020 η θερμοκρασία παρουσίασε άνοδο κατά 1,28 βαθμό Κελσίου πάνω από αυτή της προβιομηχανικής εποχής.
Η σημαντική αυτή υπερθέρμανση του πλανήτη και η έντονη ξηρασία που την συνοδεύει, συμβάλλουν στην πρόκληση πολλών πυρκαγιών, παγκοσμίως. Αλλά και η Ελλάδα δεν πάει πίσω, ο θερμός, σχετικά, καιρός και ηέντονη ξηρασία έφεραν πολλά συμβάντα, ενώ τα «πρωτοβρόχια» δεν έκαναν φέτος την εμφάνιση τους. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Πυροσβεστικής, μόνο κατά το χρονικό διάστημα από 13.09.2020 μέχρι 30.09.2020 είχαμε την εκδήλωση 799 δασικών πυρκαγιών. Ενδεικτικό είναι ότι, από 0.10.2020 μέχρι 09.10.2020 καταγράφηκαν 383 συμβάντα δασικών πυρκαγιών.
Η εποχή που διανύουμε, εποχή της κλιματικής αλλαγής, απαιτεί,αναβαθμισμένες, δράσεις προσαρμογής και λήψη μέτρων μετριασμού των επιπτώσεων από αυτή σε όλα τα επίπεδα. Η κλιματική Κρίση είναι πλέον μέρος της ζωής μας. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η Πολιτική Προστασία αποκτά ένα νέο περιεχόμενο και απαιτείται άμεσα η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός των πολιτικών και δράσεων της.
Η Πολιτική Προστασία ενεργεί με βάση το τρίπτυχο: πρόληψη-ετοιμότητα- αντιμετώπιση- βραχεία αποκατάσταση. Το στάδιο της πρόληψης είναι καθοριστικό στην εξέλιξη του συμβάντος. Περιλαμβάνει δε: αναγνώριση κινδύνου, προετοιμασία, ενημέρωση-εκπαίδευση, μετριασμό επιπτώσεων.
Όπως ορίζεται από τον ν. 3013/2002, Πολιτική Προστασία είναι η λειτουργία του κράτους που αποβλέπει στην προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές, που προκαλούν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια της ειρηνικής περιόδου, καθώς και στη μέριμνα για υλικά και πολιτιστικά αγαθά, πλουτοπαραγωγικές πηγές και υποδομές της χώρας, με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών των καταστροφών.Αναφορικά με το σύστημα δασοπυρόσβεσης, δυστυχώς το υπάρχον βασίζεται κύρια σε κατασταλτικές δράσεις και λιγότερο σε πολιτικές Πρόληψης. Παρά την ανάπτυξη της τεχνολογίας (απαραίτητο εργαλείο) αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών μετά την εκδήλωσή τους, σε παγκόσμιο επίπεδο η πρόληψη αποτελεί πάντα την καλύτερη στρατηγική.
Πιο συγκεκριμένα απαιτείται:
- Συνεργασία Δασικών υπηρεσιών με το Πυροσβεστικό σώμα. Το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργειας (ΦΕΚ της 3.5.19) και αφορά τη συνεργασία δασικών υπηρεσιών και Πυροσβεστικής να υλοποιηθεί άμεσα.
- Ολοκλήρωση των δασικών χαρτών αντί, της αναθεώρησης των ήδη κυρωμένων από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που προχωρεί ο κ. Χατζηδάκης. Κατάρτιση δασολογίου και γενικότερα θεσμική θωράκιση των δασών.
- Κατηγοριοποίηση δασών ανάλογα με την οικολογική τους αξία και την κατηγοριοποίηση τους κατά προτεραιότητα προστασίας.
- Διερεύνηση της σκοπιμότητας εκπόνησης Μελετών Επιχειρησιακών σχεδίων σε περίπτωση έκτακτου συμβάντος για περιοχές που χαρακτηρίζονται Εθνικοί Δρυμοί ή προστατευόμενες από ειδικά πλαίσια (Νaturaκ.α). Πρόσφατο παράδειγμα η πυρκαγιά στο δάσος της Δαδιάς στον Εβρο.
- Απομάκρυνση ασύμβατων δραστηριοτήτων από τα δάση (πχ εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων, στρατόπεδα, αποθήκες καυσίμων κ.α.).
- Ειδική μέριμνα για δίκτυα της ΔΕΗ, η συντήρηση των οποίων φαίνεται να είναι πλημμελής.
- Εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων στα δάση, ειδικά τώρα την εποχή της κλιματικής αλλαγής, που διανύουμε.
Αντί αυτών η Κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη ψήφισε τον Φεβρουάριο νέο νόμο για την Πολιτική Προστασία (4662/20), τον οποίο σε δύο μήνες έθεσε σε αναστολή, επαναφέροντας παλαιές διατάξεις από το παρελθόν .
Η διαχείριση κρίσεων όμως απαιτεί σοβαρότητα, υπευθυνότητα, εκσυγχρονισμό νομοθεσίας και μέσων και όχι μόνον επικοινωνία. Απαιτεί ολοκληρωμένο σχεδιασμό και ορθολογική διαχείριση των κινδύνων και μετριασμό από τις επιπτώσεις με τρόπο, προσαρμοσμένο στα νέα δεδομένα που επιβάλλονται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Χαρά Καφαντάρη