Στην ανατροπή του θεσμικού πλαισίου συνομολόγησης των δανείων για τους ΟΤΑ προχωρά η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών με ειδική ρύθμιση που εισήγαγε στο νομοσχέδιο για τα ζώα συντροφιάς. Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου αφορά τα λεγόμενα «αναπτυξιακά δάνεια», που αφορούν την υλοποίηση ειδικών αναπτυξιακών προγραμμάτων. Για την δε αποδοχή όρων του δανεισμού απαιτείται μόνον η σχετική απόφαση από την οικονομική επιτροπή του Δήμου ή της Περιφέρειας ή από το διοικητικό συμβούλιο στην περίπτωση συνδέσμου δήμων ή νομικού προσώπου Ο.Τ.Α.!
Δάνεια για το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και όχι μόνον…
Η σχετική διάταξη αφορά τα δάνεια που συνάπτουν οι Δήμοι, οι Περιφέρειες, οι σύνδεσμοι των ΟΤΑ όπως και τα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠ&Δ) στο πλαίσιο υλοποίησης ειδικών αναπτυξιακών προγραμμάτων, όπως είναι το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης». «Η εξυπηρέτηση των δανείων, ανεξαρτήτως εκχώρησης εσόδων εκ μέρους των δικαιούχων, καθώς και η κάλυψη των κάθε είδους εξόδων και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησης των δανείων, χρηματοδοτούνται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ)», αναφέρεται στη σχετική διάταξη. Επισημαίνεται, μάλιστα, ότι για αυτή την διάταξη δεν εφαρμόζονται το άρθρο 264 παρ. 1 του Ν. 3852/2010 (Α΄ 87) , όπως και το Π.Δ. 169/2013 (Α΄ 272). Σημειωτέον ότι το Προεδρικό Διάταγμα του 2013 αφορά την λειτουργία του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
Τι προβλεπόταν για τη σύναψη δανείων με τον «Καλλικράτη»;
Επί της ουσίας, με τη νέα διάταξη του υπουργείου Εσωτερικών ανατρέπεται το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, όπως αυτό είχε προσδιοριστεί στο άρθρο 264 του Ν. 3852/2010 (Πρόγραμμα ‘Καλλικράτης’). Στο συγκεκριμένο άρθρο του Καλλικράτη με τον τίτλο «Πιστοληπτική Πολιτική Διαδικασία συνομολόγησης δανείου από Δήμους και Περιφέρειες» ορίζονται οι περιορισμοί ως προς το ποσόν εξυπηρέτησης των δανείων που συνήπτε ο ΟΤΑ με τραπεζικό ίδρυμα. Συγκεκριμένα, προβλεπόταν ότι «το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης της δημόσιας πίστης κάθε δήμου ή περιφέρειας δεν υπερβαίνει το 20% των ετήσιων τακτικών του εσόδων». Το ποσοστό εξυπηρέτησης του δανείου θα μπορούσε να αναπροσαρμοστεί μετά από απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών με δεδομένο ότι είχε προηγηθεί σύμφωνη γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ή της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) αντίστοιχα.
Στην ίδια διάταξη του Καλλικράτη αναφέρεται ότι «το συνολικό χρέος του δήμου και της περιφέρειας που προβαίνει σε δανεισμό δεν υπερβαίνει ποσοστό των συνολικών εσόδων του, όπως αυτό καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, μετά από γνώμη της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ». Σημειωτέον ότι ως «συνολικό χρέος του ΟΤΑ» ορίζονται «οι συνολικές μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του».
Παρακάμπτεται και ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων
Δεν φτάνει, όμως, που ανατρέπεται η συγκεκριμένη διάταξη του Καλλικράτη, η οποία αφ’ ενός διασφάλιζε την ομαλή αποπληρωμή της δανειακής σύμβασης που συνήπτε ένας ΟΤΑ με κάποιο πιστωτικό ίδρυμα και αφ’ ετέρου διασφάλιζε την ομαλή οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ. Με την νέα διάταξη για την συνομολόγηση δανείων των ΟΤΑ, η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών παρεμβαίνει ακόμη και στον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων αναφορικά με το ποιο θα είναι το αρμόδιο όργανο που θα εγκρίνει τις δανειακές συμβάσεις. Έτσι, δίνει άλλη μια υπερεξουσία στην Οικονομική Επιτροπή. Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι η κατηγορηματική ρήση του Μ. Βορίδη την 7η Απριλίου 2021 από το βήμα της Βουλής ότι «ο ρόλος της Οικονομικής Επιτροπής πρέπει να ενισχυθεί» ήταν κάτι περισσότερο από προφητική!
Άλλη μια υπερεξουσία στην Οικονομική Επιτροπή
Συγκεκριμένα, στη νέα διάταξη όπου ορίζεται ότι «κατά παρέκκλιση του άρθρου 176 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α΄ 114)», προβλέπεται πως «κατόπιν έκδοσης της σχετικής απόφασης χορήγησης του δανείου στον δικαιούχο φορέα από το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και για τη σύναψη αυτού, απαιτείται απόφαση αποδοχής των όρων του μόνο από την οικονομική επιτροπή του Ο.Τ.Α. Α ή Β βαθμού, ή από το διοικητικό συμβούλιο στην περίπτωση συνδέσμου δήμων ή νομικού προσώπου Ο.Τ.Α.». Επίσης, στη νέα διάταξη αναφέρεται ότι «η απόφαση της οικονομικής επιτροπής που ακολουθεί για τη σχετική αναμόρφωση του προϋπολογισμού του Ο.Τ.Α., αποτελεί δεσμευτική εισήγηση προς το οικείο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο».
Χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία!
Επί της ουσίας, με τη συγκεκριμένη διάταξη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών ανατρέπονται οι προβλέψεις του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων ως προς την διαδικασία συνομολόγησης δανείων των ΟΤΑ με πιστωτικά ιδρύματα. Ταυτόχρονα, ανατρέπεται η δικαιοδοσία των δημοτικών ή κοινοτικών συμβουλίων και η έγκριση με απόλυτη πλειοψηφία. Να σημειωθεί ότι με βάση τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων προβλεπόταν ότι για την σύναψη δανείων απαιτείται «απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου» που αφορά τη σύναψη του δανείου και «η οποία λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του», για τον σκοπό του δανείου, τους όρους του και την τοκοχρεωλυτική δόση.
Ακόμη και για την χρησιμοποίηση δανείου ή μέρους αυτού για την εκτέλεση άλλου έργου, με βάση τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων ορίζεται ότι απαιτείται «αιτιολογημένη απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου που λαμβάνεται με αυξημένη πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) των μελών του». Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, δεν προβλέπεται στον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων η παράκαμψη του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου και η ανάθεση της εν λόγω αρμοδιότητας στην Οικονομική Επιτροπή!
