Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Ένας τσαλακωμένος, πλέον, μύθος.
Όταν αφαιρέσεις από την επικοινωνία τη γλώσσα του σώματος παύει να είναι επικοινωνία . Έτσι η διαδικτυακή, κατ’ ευφημισμόν, διδασκαλία, μετατρέπεται σε μια άγονη, στείρα συνδιάλεξη η οποία, ναι μεν, μπορεί να μεταβιβάσει πληροφορίες ενημερωτικού χαρακτήρα και σε απλουστευμένη μορφή, κωδικοποιημένες, αλλά δεν δύναται, σε καμία περίπτωση, να τις αναλύσει και, σαφώς, δεν προσφέρει τη δυνατότητα στον δέκτη να τις διυλίσει αφού αφενός ο ψυχολογικός χρόνος είναι δραματικά συμπιεσμένος και αφετέρου επαπειλείται ο αόρατος φόβος πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να διακοπεί η σύνδεση.

Εύθραυστη, λοιπόν, και άοσμη η συνεύρεση του διαδικτυακού κόσμου. Το “κάρφωμα”, δε, στην ηλεκτρική καρέκλα ενός εφήβου, ο οποίος φλέγεται από τον ηλεκτρισμό της έκκρισης ορμονών, για, τουλάχιστον 10 ώρες ημερησίως, αφού υπάρχουν και τα διαδικτυακά φροντιστήρια, αντιστοιχεί σε ποινή κάθειρξης, προσιδιάζει σε μια ιδιότυπη εκδικητική τιμωρία που έχει επιβάλει ένας αόρατος και ανάλγητος δικαστής. Αυτά και τόσα άλλα για “το καλό σου”, για το οποίο, φυσικά δεν θα ζητήσουν, μα ποτέ, την ταπεινή σου, έστω, άποψη.

Οι ειδήμονες, εξασφαλίζοντας την οικονομική τους, κυρίως, μεγαλο-επιβίωση “φροντίζουν”, πάντα, “για το καλό σου” φανατισμένα αφοσιωμένοι στον κοινωνικό καθωσπρεπισμό που τους εξυπηρετεί. Άχρωμοι και άοσμοι, στην καλύτερη περίπτωση αφού πολλές φορές όζει σκοπιμότητας η αναπνοή τους, αδιάλλακτα υπερασπίζονται την επικίνδυνη διαλεκτική τους – βασική προϋπόθεση του διαλόγου είναι να μην θεωρείς πως κατέχεις τη μοναδική αλήθεια αλλά με κόπο και προσπάθεια και με την αρωγή του συνομιλητή μπορεί ίσως να την προσεγγίσεις.

Σίγουρα, όλο αυτό το φρικτό σκηνικό εντάσσεται στο πλαίσιο μιας έκτακτης ανάγκης. Και έτσι είναι. Εντούτοις, ελλοχεύει ο κίνδυνος το σκηνικό αυτό να αφήσει δραματικά αποτυπωμένα στην Εκπαίδευση τα ίχνη του, να εμβολιάσει το σώμα της παιδείας με αντισώματα απέναντι στις αξίες δίχως τις οποίες ο άνθρωπος μεταβάλλεται σε ανθρωποειδές. Πάει να πει, πρώτα και πάνω απ’όλα την Ελευθερία.

Ο νέος εθίζεται στον εγκλεισμό, εθίζεται στη σκέψη πως η Ελευθερία δεν αποτελεί παρά μια ψευδαίσθηση και πως προς χάριν του ατομικού συμφέροντος μπορεί ή μάλλον καλύτερα επιβάλλεται να θυσιάζεται.
Εθίζεται στην απαξίωση της μάθησης, στην απαξίωση στο ρόλο του δάσκαλου, στην αμφισβήτηση της σημασίας της κοινότητας, στη σπουδαιότητα του εκκλησιαστικού γεγονότος της αγοράς δηλαδή την ουσία της κοινωνικότητας, τη σπουδαιότητα της συλλογικότητας.

Τα νήματα στο μέλλον θα τα κινούν “αόρατες” δυνάμεις προσαρμόζοντας κάθε φορά τα εκπαιδευτικά δεδομένα στις οικονομικο – τεχνικές ανάγκες του εκάστοτε πολιτικού συστήματος ή σχήματος. Οι πολιτευτές πειθήνια όργανα των “αόρατων” δυνάμεων έχουν πλέον στα χέρια τους τα πολύτιμα στατιστικά στοιχεία του εκπαιδευτικού σώματος, όπως προκύπτουν από την εμπειρία του εγκλεισμού, και σχεδιάζουν ήδη το μέλλον της τηλεκπαίδευσης η οποία ήρθε κατ ανάγκην αλλά είναι αποφασισμένη να παραμείνει και να “μεγαλουργήσει” όχι δια της λεγόμενης άρχουσας τάξης αλλά δια των πάσης φύσεως εξυπηρετητών της που βρίθουν στο κοινωνικό σώμα, κυρίως ασυμπτωματικά, και κολυμπάνε στα νερά της ένθεν κακείθεν πολιτικής υποκρισίας…

Μια βαθύτερη προσέγγιση του θέματος, βασισμένη σε πληροφοριακό υλικό αλλά και εμπειρικά δεδομένα, θα αποδείκνυε περίτρανα τον νέο εκπαιδευτικό ορίζοντα της τηλεκπαίδευσης και τα κοινωνικά παρελκόμενά του. Όμως, ούτως ή άλλως, η κατακερματισμένη ανερμάτιστη παιδεία που “προσφέρει” η σύγχρονη χρησιμοθηρική εκπαίδευση, τεχνοκρατικού περιεχομένου, στερείται των απαραίτητων στοιχείων που απαιτεί η μόρφωση και η αγωγή.

Δεν νοείται παιδεία που δεν στοχεύει, πρωτίστως, στην εκμάθηση της γλώσσας η οποία αποτελεί το βασικό πυλώνα της πραγματικής μόρφωσης. Δίχως γλώσσα δεν μπορείς να αναλύσεις, να συνθέσεις και άρα να κρίνεις. Τυχαίο; Δε νοείται παιδεία δίχως επαφή με την τέχνη και την παράδοση. Δε νοείται παιδεία δίχως μουσική και χορό. Δε νοείται παιδεία δίχως σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Δε νοείται παιδεία δίχως όραμα κοινωνικό. Και, τέλος, δε νοείται επιστήμονας δίχως πολιτιστική παιδεία.

Δίχως αυτήν, του επιστήμονα ο οποίος επαίρεται για την κοινωνική του υπεροχή, ο κοινωνικός ρόλος δεν είναι καθόλου πιο σημαντικός από εκείνον του καλού υδραυλικού και του καλού αγρότη. Δε θα εννοείται, ΠΟΤΕ, παιδεία ό,τι δεν θα εμπεριέχει τα παραπάνω. Θα είναι μια τεχνοκρατική ρομποτική εκπαίδευση στρατιωτικού τύπου με στόχο διαφόρων ειδών πολέμους κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτικούς και πάντα εμφύλιους, κερδοφόρους μεν, αλλά πολέμους…

Η παιδεία απαιτεί ελεύθερα πνεύματα που δεν ποδηγετούνται. Απαιτεί ελεύθερη αναπνοή. Απαιτεί άρωμα και χρώμα. Απαιτεί συνεύρεση και ψυχική συγκατοίκηση. Απαιτεί μοίρασμα και αυταπάρνηση. Απαιτεί αποδοχή και ανεκτικότητα. Απαιτεί θάρρος, τόλμη, αποφασιστικότητα. Μα πάνω απ’όλα απαιτεί χαρά, πολύ χαρά, έως κορεσμού, χαμόγελο, χιούμορ, ψυχαγωγία και, έστω ψευδαίσθηση ευτυχίας, αλλά και αυτήν.

Παραφράζοντας τα λόγια του Μεγάλου Αλεξανδρινού : “αυτά που θα στα δώσει (ο τεχνοκράτης), και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάνεις”… Στους μαθητές μου τους τέως, τους νυν και εκείνους του μέλλοντος!

Δημήτρης Ραυτόπουλος
Εκπαιδευτικός

Φωτογραφία: Τουρκία, τάξη παιδιών έχει υιοθετήσει έναν γάτο!