«Έτσι πρέπει να νοηθεί ο ψυχολογικός ρόλος της αντίστασης. Η προσωπικότητα διέγραφε ένα μέλλον, ξεφεύγοντας από το δεσποτισμό του αγνώστου και την περίσφιξη του άγχους. Αν στην οπισθοδρόμηση βλέπουμε μια πορεία απώλειας του “ανθρώπινου”, στην αντίσταση αντίθετα πιστοποιούμε μια αντίθετη κίνηση, ένα προοδευτικό “εξανθρωπισμό”.»
Απέκτησα έναν καινούριο πόνο, μία φίλη απέκτησε έναν καινούριο πόνο, ένας φίλος απέκτησε έναν καινούριο πόνο, ένας άλλος…, μία άλλη… Οι επιστήμονες ψυχικής υγείας ίσως έτριβαν τα χέρια τους, αν δεν ήταν και αυτοί αγκαλιά με τους δικούς τους φόβους στα σπίτια τους.
Είναι πολλά όσα ενοχλούν σε αυτή την ιδιαίτερη κατάσταση, εγώ θα σταθώ σε τρία, γιατί νομίζω ότι είναι αυτά που κάνουν τούτη την εποχή να διεκδικεί επάξια μία θέση στις χειρότερες περιόδους για το κοινωνικό σύνολο. Το ένα είναι η καθολικότητα που έχει αυτή η καταστροφή. Ο εγκλεισμός μπορεί να είναι καλύτερος σε ένα μεγάλο σπίτι με ανέσεις, αλλά δεν παύει να είναι εγκλεισμός. Κανείς δεν ζει φυσιολογικά τώρα, άρα κανείς δεν είναι καλά. Το άλλο στοιχείο, που κάνει την κατάσταση ασφυκτική, είναι πως δεν μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε όπως ξέρουμε και πως ξέρουμε; Παρεούλα… Μαζευόμαστε στα καλά και τα κακά, ό,τι και αν μας έχει συμβεί θα δούμε δύο φίλους και θα νοιώσουμε καλύτερα, ας μην φτάσω στα άκρα να πω πως ακόμα και οι κηδείες είναι κοινωνικό γεγονός. Τέλος, το εξοργιστικότερο όλων είναι πως ο εχθρός είναι οι άλλοι, κάθε ένας από τους ανθρώπους που συναντάμε δεν είναι πλέον γνωστός ή φίλος, αλλά υποψήφιο κρούσμα, άρα επικίνδυνος.
Τι μπορούμε ν ́αντιτάξουμε σε όλα αυτά; Τι έχουμε ν’ ανταπαντήσουμε στις μαύρες σκέψεις; Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από ό,τι πάντα μας κρατάει στη ζωή… οι ανθρώπινες σχέσεις. Είτε κάνουν την εμφάνισή τους με όρους ατομικούς, όπως φίλοι, οικογένεια, είτε έχουν χαρακτηριστικά πιο μαζικά και πολιτική έκφραση.
Το Πολυτεχνείο μας πάγωσε και μας ζέστανε την καρδιά την ίδια στιγμή. Νοιώσαμε πάλι ζωντανοί, νοιώσαμε πως μπορούμε ακόμα ν ́ αντισταθούμε, νοιώσαμε πως μπορούμε να κάνουμε κάτι ακόμα μαζί, είχαμε την ευκαιρία να δούμε πράγματα πρωτόγνωρα για τη μεταπολιτευτική ζωή της χώρας. Χθες στους δρόμους των μεγάλων πόλεων κάποιοι – αρκετοί μας έδειξαν τον δρόμο και άλλοι – περισσότεροι προσπάθησαν να τον κλείσουν. Δεν ξέρω αν το να σπάσουμε το φόβο είναι καθήκον ή υποχρέωση, ξέρω πως είναι πλέον φανερά μονόδρομος.
Δικτυογραφία:
https://3pointmagazine.gr Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα, του Μενέλαου Χαραλαμπίδη, (εδώ παρατίθενται το λόγια του δεύτερου Γραμματέα της ΕΠΟΝ Υμηττού, Νίκου Παπαδόπουλου)