Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν την άποψη των συντακτών τους και όχι κατ’ ανάγκη και την άποψη του kefaloniastatus.gr
της Λενέτας Στράνη
Βαδίζουμε λοιπόν και μάλιστα με βήμα ταχύ στον 21ο αιώνα κάνοντας τη διαπίστωση ότι η πολιτισμένη, κατά πώς λέγεται, ανθρωπότητα έχει διανύσει μέχρι σήμερα μια μακρά και αξιοσημείωτη βεβαίως πορεία.
Πολλαπλά επιτεύγματα σε όλους τους τομείς μάς ανέσυραν απ’ το πυκνό σκοτάδι της άγνοιας και των σπηλαίων στη γνώση και το φως του πολιτισμού ώστε να θεωρούμε το είδος μας κυρίαρχο πάνω σε τούτο τον μικρό πλανήτη.
Αν συμφωνήσουμε όμως με όλα αυτά, εύλογα προκύπτει η απορία: Πώς έγινε άραγε ένας τόσος δα ιός, που δεν τον πιάνει ούτε το μάτι, να μας καθηλώσει με απόλυτη επιτυχία και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα;
Και το αξιοσημείωτο είναι πως η από πλευράς του επίθεση εξαπολύθηκε με το ίδιο μένος εναντίον όλων ανεξαιρέτως· είτε βρέθηκαν εγκλωβισμένοι σε κτίρια εκατοντάδων τετραγωνικών είτε σε ανήλιαγα υπόγεια διαμερίσματα, παραπήγματα, σκηνές ή παράγκες. Η φύση, όπως έχει αποδείξει, δεν διαθέτει κανένα υποδεκάμετρο να υπολογίζει την τεράστια, μέτρια ή μικρή ευθύνη του καθενός μας μπροστά στην ανελέητη καταστροφή που υφίσταται.
Αναγκαστήκαμε άλλη μια φορά με βίαιο τρόπο να πειστούμε για την ασημαντότητά μας κοιτάζοντας μέσ’ απ’ τον θολό καθρέφτη της συλλογικής συνείδησης. Αισθανθήκαμε παντελώς απροστάτευτοι και πιαστήκαμε απελπισμένοι απ’ τα μαλλιά μας.
Αφού πέρασε αρκετός χρόνος και πριν συνέλθουμε απ’ το απρόσμενο χτύπημα, εμφανίστηκαν στο προσκήνιο οι ιθύνοντες εξαγγέλλοντας τις γνωστές επιταγές ή, σύμφωνα με άλλους, συστάσεις. Αποχή απ’ τις καθημερινές μας δραστηριότητες, εγκλεισμός, μάσκες, αποστάσεις.
Πολλοί μπρος στην απειλή και το φόβο του θανάτου υπακούσαμε· άλλοι αντιδράσαμε διαρρηγνύοντας τα ιμάτιά μας. Πώς θα συνομιλούμε; Δεν θα αναπνέουμε πια καθαρό αέρα; Πόσο καιρό θα παραμείνουμε φυλακισμένοι; Θ’ αντέξουμε να μην αγκαλιάζουμε τον συνάνθρωπο;
Αν εξαιρέσουμε όσους αρνούνται την ύπαρξη κινδύνου –στάση η οποία ερμηνεύεται απ’ την ψυχιατρική επιστήμη ως υπέρμετρη φοβία μπροστά στην αποδοχή της πραγματικότητας–, οι απόψεις των δυο άλλων κατηγοριών είναι σεβαστές. Εκ των πραγμάτων όμως τίθενται επιτακτικά τα ακόλουθα ερωτήματα.
Οι ανά τον κόσμο ιθύνοντες έχουν τη βεβαιότητα ότι τα εν λόγω προστατευτικά μέτρα είναι ικανά από μόνα τους να εξολοθρεύσουν τον σημερινό και όσους άλλους ιούς πρόκειται να μας απειλήσουν στο άμεσο μέλλον; Εξάλλου, από ένα σημείο και μετά παρατηρήσαμε ότι δεν απέφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ομάδες επιστημόνων τούς προειδοποιούσαν εδώ και χρόνια για τον κίνδυνο που πλησίαζε, αλλά εκείνοι ή αδιαφόρησαν ή δεν διέθεταν την ανάλογη γνώση για να αντιληφθούν το ηχηρό μήνυμα.
Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα, παράλληλα με τα μέτρα προστασίας, ν’ αναζητήσουμε και τη γενεσιουργό αιτία όλων αυτών των θανατηφόρων επιδρομών; Διότι αρκετές φορές και ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι εκείνη η οποία συμβάλλει σε πολλές δυσάρεστες καταστάσεις που βιώνουμε. Υποψιαζόμαστε πλέον ότι οι πανδημίες αποτελούν συμπτώματα μιας γενικότερης κοινωνικής ασθένειας.
Το ακριβότερο τίμημα, εκτός απ’ τους ασθενείς, καταβάλλουν οι απλοί γιατροί και νοσηλευτές που καλούνται να έρθουν σε κατά μέτωπο σύγκρουση με το αόρατο θηρίο. Καίριο επίσης ψυχολογικό πλήγμα εξαιτίας των περιορισμών δέχονται τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.
Η πρόνοια για δομές υγείας οι οποίες θα ανταποκρίνονται σε μεγαλύτερους αριθμούς σοβαρών περιπτώσεων, ανύπαρκτη. Τα ενδεδειγμένα φάρμακα, με βήμα σημειωτόν. Ένα εμβόλιο απ’ τις εσπευσμένες προσπάθειες της έρευνας – και πολύ μας πάει.
Όσο για την αγωνία μας αν οι μάσκες στερούν τον καθαρό αέρα, μάλλον έχουμε λησμονήσει ότι τον δηλητηριάσαμε προ πολλού. Συνεχείς εκπομπές ρυπογόνων αερίων στην ατμόσφαιρα· σωρεία τοξικών αποβλήτων σε θάλασσες και στεριές· πάσης φύσεως εξορύξεις στα τραυματισμένα σπλάχνα της γης, ώστε ολοένα και περισσότερο να μεταμορφώνεται σε άδειο κουφάρι· βίαιες παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον, όπου άλλα είδη εξαφανίζονται και άλλα ψάχνουν καταφύγιο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, δίπλα στις κατοικημένες περιοχές μας.
Τις προάλλες τιμήσαμε τη Μέρα της Γης σβήνοντας συμβολικά το φως σε επιλεγμένα κτίρια σ’ όλο τον κόσμο. Ουσιαστική τιμή, πιστεύουμε, θ’ αποτελούσε η μείωση της αλόγιστης σπατάλης φυσικών πόρων και ενέργειας στην καθημερινότητά μας. Και γι’ αυτά προειδοποιούσαν ειδικοί επιστήμονες, αλλά κανείς, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν τους έλαβε υπόψη.
Ο πλανήτης υπερθερμαίνεται· οι πάγοι λιώνουν και αναδύονται από μέσα τους μικρόβια δισεκατομμυρίων ετών. Μεγάλες εκτάσεις ερημοποιούνται, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, η κλιματική αλλαγή ακάθεκτη. Σεισμοί, λοιμοί, πλημμύρες, καταποντισμοί, κι εμείς κομπάρσοι στη σκηνή μιας παράλογης θεατρικής παράστασης.
Σύμφωνα με τις παραπάνω διαπιστώσεις, τις μάσκες θα τις χαρακτηρίζαμε μάλλον ευεργετικές. Αφήστε που δεν τις εφαρμόζουμε κατάσαρκα αλλά πάνω από κείνες τις δικές μας, τις υποκριτικές, οι οποίες εξυπηρετούν τις επιδερμικές διαπροσωπικές σχέσεις μας.
Για τον ατομικό μας εγκλεισμό υπογράψαμε πολύ πριν τον κορονοϊό με δική μας βούληση. Καμιά έγνοια για τον πάσχοντα συνάνθρωπο, αυτόν που βούλιαζε στην αδικία και την ανέχεια, τον ξεριζωμένο. Παραμείναμε απαθείς σε όσα συνέβαιναν γύρω μας και οι περισσότερες έξοδοι κάλυπταν την καταναλωτική μας μανία. Πότε μας προσφέρθηκε απ’ τους ιθύνοντες πνευματική τροφή; Αλλά κι εμείς πότε μετ’ επιτάσεως τη ζητήσαμε;
Στο ερώτημα τι ακριβώς έχει να επιδείξει με υπερηφάνεια ο σύγχρονος πολιτισμός πολλοί θα απαντήσουμε: το θαύμα της τεχνολογίας! Άπειρες οθόνες επικοινωνίας –οι οποίες, τι παράδοξο, βάλλουν εναντίον της–, έξυπνες βόμβες και πολεμικές μηχανές, πυρηνικές κεφαλές, κατασκευές μεγαθηρίων κ.ά. Πρόσφατα παραδείγματα, το τεραστίων διαστάσεων εμπορικό πλοίο που παρέλυσε για ολόκληρα εικοσιτετράωρα την παγκόσμια οικονομία στη διώρυγα του Σουέζ και το ανεγειρόμενο πυρηνικό εργοστάσιο δίπλα μας, στο Ακουγιού, του οποίου σε λίγο θα ενταφιάζουμε τα επικίνδυνα απόβλητα όπου δει ως δώρα θανάτου στις νεότερες γενιές του μέλλοντος.
Μα εφόσον αδυνατούμε να διαχειριστούμε τις ολέθριες συνέπειες των έργων μας, γιατί συνεχίζουμε; Όπως ακριβώς τα παιδιά που κατακρημνίζονται από ψηλούς τοίχους για να εξασφαλίσουν την πρωτιά στο ανταγωνιστικό παιχνίδι τους.
Κανένας μας φυσικά δεν «ευαγγελίζεται» την επιστροφή στο σκοτάδι των σπηλαίων. Αναγνωρίζουμε πως η τεχνολογία έχει προσφέρει αρκετά στον άνθρωπο· έλυσε και εξακολουθεί να λύνει προβλήματα επί σειρά ετών· έκανε πολύ πιο άνετη την καθημερινή διαβίωση· διευκόλυνε τη λειτουργία σε πολύ σημαντικές επιστήμες. Απλώς προτείνουμε να τραβήξουμε έστω για λίγο το μοχλό· ν’ αντιληφθούμε πού ακριβώς βρισκόμαστε· να εξετάσουμε αν βαδίζουμε προς το γκρεμό· να σκεφτούμε. Οι υψηλές ταχύτητες δημιουργούν ίλιγγο και ο νους περιδινίζεται ζαλισμένος. Η μεγάλη μηχανή δεν εμφορείται από αξίες του είδους μας και χρησιμοποιεί για καύσιμο την ανθρώπινη ψυχή.
Μετά απ’ αυτά θ’ αναρωτηθούμε οπωσδήποτε: Υπάρχει ελπίδα; Μα και βέβαια· την είδαμε ν’ αχνοφέγγει και τούτη τη δύσκολη περίοδο. Για πρώτη φορά, αν δεν απατώμεθα, η ανθρωπότητα τοποθέτησε πρώτο στην κλίμακα αξιών το θαύμα της ζωής και σε δεύτερη θέση την οικονομία. Έπειτα, λιγότερο εμείς και περισσότερο, προς τιμήν τους, οι νέοι συνειδητοποιούμε τις καταστροφικές μας ενέργειες και αρχίσαμε να φροντίζουμε το κοινό μας σπίτι προστατεύοντας παράλληλα και όλα τα είδη με τα οποία το μοιραζόμαστε. Η πανδημία, παρά τις δυσκολίες που έφερε, μας υπέδειξε και κάτι χρήσιμο, τις πραγματικές μας ανάγκες.
Ας φορέσουμε λοιπόν τις προστατευτικές μάσκες τη φετινή Μεγάλη Εβδομάδα και ας προσευχηθούμε στους συμπαντικούς κανόνες, στον Θεό ή φύση, όπως τέλος πάντων θέλει να το ονομάσει ο καθένας μας, για να βρούμε τη δύναμη μέσα μας να επανασχεδιάσουμε έναν καλύτερο αυριανό κόσμο με αγάπη, δικαιοσύνη, ελευθερία και ισότητα. Μόνον έτσι δεν θα βαδίσει η ψυχή μας «περίλυπος έως θανάτου» επειδή δεν θα ’χουμε καταφέρει τίποτα το σημαντικό στον όμορφο τούτο πλανήτη που μας φιλοξένησε.
Και πού ξέρουμε; Μαζί με τη μάσκα προστασίας μπορεί ν’ αφαιρέσουμε κι εκείνη την ατομική και ν’ αντικρίσουμε στον καθρέφτη το αληθινό μας ανθρώπινο πρόσωπο.
