Είχαμε μια φωτογραφική μηχανή. Όχι όλοι. Πάντως όταν συναντιόμασταν, κι όταν συναντιόμασταν ήτανε γιορτή, το επιδιώκαμε: “Πάρε μαζί σου και τη φωτογραφική σου”, λέγαμε σε όποιον ξέραμε ότι είχε την καλύτερη. Θυμάμαι τα φιλμ: “Δεν είναι καλή μάρκα αυτό ρε… αυτά “καίγονται” εύκολα…” Πράγματι, “καίγονταν” εύκολα και ήταν μια τεράστια απογοήτευση αν αυτό είχε συμβεί ιδίως μετά από μια συνεύρεση κατά την οποία είχαμε περάσει υπέροχα. Κάποια στιγμή έφτασε η πολαρόιντ. Αυτό κι αν ήταν ένα τεχνολογικό θαύμα. Την πρώτη φορά αισθανόσουν πως ήσουν κάποιος ινδιάνος ιθαγενείς, ένας Σίου, ας πούμε, στις απέραντες εκτάσεις στην Αριζόνα και σου εναπόθεταν ξαφνικά στα πόδια σου μια επαναληπτική καραμπίνα. Κάποιο λευκό πρόσωπο, με διχαλωτή γλώσσα, πάντα, την σήκωνε ξαφνικά και πυροβολούσε στον αέρα. Τότε κρυβόταν και ο μάγος της φυλής και συ ζητούσες αμέσως κάνα δυο ποτήρια νερό της φωτιάς… έκπληξη, θαυμασμός, μαγεία…
Ναι η φωτογραφία ήταν έκπληξη, θαυμασμός και πάνω απ’όλα μαγεία! Η αναμονή της “εμφάνισης” του φιλμ ήταν αγωνιώδης. Το πως “έβγαινες” εσύ είχε ένα ενδιαφέρον αλλά εξίσου ενδιαφέρον ήταν πως είχαν “βγει” και οι άλλοι. Επειδή my friend δίχως τους άλλους ή τον άλλο ή τον φωτογράφο, πρωταγωνιστής αυτός, λέγαμε, ας πούμε, ο Γιώργος “βγάζει” καλές φωτογραφίες κι ας μην προέκυπτε από πουθενά αυτό… δίχως, λοιπόν, τους άλλους δεν είχε τόση αξία η φωτογραφία. Η έννοια της αυτοφωτογφάφισης – σέλφι, στη βαρβαρική, τι κακόηχη λέξη – και τα παρελκόμενά της: επίδειξη, ναρκισσισμός, αυτοπροβολή και άλλα ωραία, ήταν ανύπαρκτη. Ήξερες, πολύ καλά, πως η φωτογραφία δεν αντιστοιχούσε στο κλασικό στερεότυπο: μια φωτογραφία χίλιες λέξεις, οι λέξεις “δεν αστειεύονται” my frien. Η φωτογραφία ήταν τρεις μαγικές λέξεις: Ιδού ο άνθρωπος. Μ’αυτήν την λέξη ο Οιδίποδας σκότωσε τη Σφίγγα, γιατί σ’αυτήν την μοναδική λέξη κρύβεται η σημασία, όπως λέει ο Πλάτων: άνθρωπος, θείας μετέσχεν μοίρας. Κι αυτό σου έλεγε η φωτογραφία: κράτησε σφιχτά από το χέρι τον άνθρωπο ή μάλλον τον συνάνθρωπο.
Αχ, αυτές οι παλιές φωτογραφίας, τι ψυχική γαλήνη σου προσφέρουν μέσα από την γλυκιά νοσταλγία; Τι νοσταλγία της θαλπωρής του χώρου, τη νοσταλγία της θετικής ενέργειας του “μαζί”; Τότε που έβριθε το συναίσθημα μέσα στο αίμα μας που “έβραζε”. Τώρα βαλλόμαστε πανταχόθεν από αλεξιθυμία…
Κιόνι. Πολιτιστικό Κέντρο. Δεκαετία 80. Εδώ κάθε βράδυ, με τσάι καφέ και αναψυκτικά, απαγορευόταν το αλκοόλ. Παίξαμε και κάναμε πρωτάθλημα: πινκ πόνκ, σκάκι, τάβλι. Κάναμε πάρτι: “πάρε πασά μου την οδοντόβουρτσά μου”, “δεν είσαι έρωτας εσύ είσαι γοργόνα, είσαι θάλασσα”. Είδαμε ταινίες από κάτι κασέτες που έμοιαζαν με τούβλα, είδαμε και ντοκιμαντέρ και βέβαια παίξαμε θέατρο ακόμη και με έργα που γράφαμε και σκηνοθετούσαμε οι ίδιοι. Τώρα που πλησιάζουν οι γιορτές και πρέπει να βγουν πάλι τα μπαλόνια στον αέρα, ναι πρέπει, γίνεται αδήριτη ανάγκη μια αγκαλιά ζεστή στο παρελθόν.
Πέρασαν τα χρόνια. Έχουν αλλάξει οι ζωές μας. Φύγαμε, επιστρέψαμε. Χάσαμε πολλούς ανθρώπους μας. Καθένας τράβηξε ένα δρόμο. Τον δρόμο του. Όμως ο χρόνος δεν κατόρθωσε να αλλοιώσει ουσιαστικά τις σχέσεις μας και σήμερα όταν συναντιόμαστε χαμογελάμε ο ένας στον άλλο αυθόρμητα, πειραζόμαστε, κουτσουμπολεύουμε που και που αλλά ποτέ με εμπάθεια και κακεντρέχεια και πάντα λέμε γεμάτοι ικανοποίηση: “θυμάσαι, βωρέ, θυμάσαι ρε μαλάκα…”
Είμαστε τα κιονιτόπουλα της γενιάς του 80, μιας γενιάς στο μεταίχμιο δύο εποχών. Κάποιοι, ίσως οι περισσότεροι είμαστε μόνιμοι κάτοικοι του γαλατικού χωριού της Ιθάκης που πάντοτε αντιστάθηκε και πάντοτε θα αντιστέκεται στους Πραίτορες και στις λεγεώνες κάθε μικρού ή μεγάλου πραίτορα.
Σε όλους “εμάς”… παλιοκενιώτες !
Δημήτρης Ραυτόπουλος
Εκπαιδευτικός
