Εικόνα άρθρου: Jerry Apostolatos
Ένα απ’ τα πολλά παράδοξα της θητείας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, είναι ότι σχεδόν απ’ το πρώτο έτος διακυβέρνησης τα εκλογικά σενάρια ήταν πάντα ψηλά στην ατζέντα των ΜΜΕ (με ευθύνη και διαρροές της συμπολίτευσης). Ενδεχομένως το “τρέμουλο” της απλής αναλογικής να τροφοδοτούσε αυτήν τη συζήτηση ή κάποιος άλλος άγνωστος σχεδιασμός από τους περίφημους επικοινωνιολόγους… Το μόνο βέβαιο όμως τώρα είναι ότι τα περιθώρια στένεψαν και βρισκόμαστε στο σημείο όπου το προσεχές διάστημα θα έχουμε όχι μία, όχι δύο, ούτε τρεις αλλά πέντε εκλογικές διαδικασίες!
Τσουνάμι εκλογών
Αναμφίβολα οι πρώτες κάλπες που θα στηθούν, ό,τι και να γίνει, θα είναι οι κάλπες για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Η παρούσα κυβέρνηση λήγει τον Ιούλιο του 2023 και έχει δικαίωμα παράτασης 40 ημερών απ’ το Σύνταγμα. Συνεπώς το αργότερο τον Αύγουστο του ’23 θα έχουμε εθνικές εκλογές οι οποίες θα σημάνουν, αν γίνουν τότε, ένα δεκάμηνο από πέντε(!) συνεχόμενες εκλογικές διαδικασίες καθώς τον Οκτώβριο του 2023 έχουν ορισθεί οι αυτοδιοικητικές εκλογές, και τον Μάϊο του 2024 οι Ευρωεκλογές.
Γιατί πέντε;
Οι ερχόμενες εθνικές εκλογές θα γίνουν για πρώτη φορά με απόλυτη αναλογική-πρόκειται για τον αναλογικότερο νόμο που έχει υπάρξει ποτέ στην Ελλάδα!
Ωστόσο, απ’ τις αρχές του 2020 η Κυβέρνηση Μητσοτάκη έσπευσε λίγους μόλις μήνες μετά την εκλογή της (ιδού η μήτρα της εκλογολογίας), ν’ αλλάξει το νόμο και να επαναφέρει την πριμοδότηση για το πρώτο κόμμα στο όνομα της κυβερνησιμότητας(!). Έτσι, με δεδομένο ότι είναι από δύσκολο μέχρι αδύνατο να σχηματιστεί κυβέρνηση πλειοψηφίας με τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής του ΣΥΡΙΖΑ, θα οδεύσουμε προς επαναληπτικές εκλογές, χωρίς την απλή αναλογική, όπου κι εκεί για να έχουμε μονοκομματική κυβέρνηση θα απαιτηθεί ένα ποσοστό της τάξης του 40% για το πρώτο κόμμα!
Για να υπάρξει κυβέρνηση απ’ τις πρώτες κάλπες, θα πρέπει απαραιτήτως να υπάρξει συνεργασία μεταξύ του πρώτου κόμματος με το δεύτερο ή το τρίτο. Αποκλείοντας το σενάριο συνεργασίας των δύο πρώτων (ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ) για ευνόητους λόγους, καταλαβαίνει κανείς ότι το κατά πάσα πιθανότητα 3ο ΚΙΝΑΛ είτε θα επιλέξει κυβερνητικό εταίρο, είτε θα οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές.
Το σενάριο σχηματισμού κυβέρνησης χωρίς τη συμμετοχή του πρώτου κόμματος δεν υπάρχει με βάση τα επικρατέστερα αριθμητικά δεδομένα.
Συνεπώς μάλλον θα έχουμε δύο εκλογές για τη συγκρότηση νέας Βουλής και κυβέρνησης, εκτός κι αν το ΚΙΝΑΛ προχωρήσει σε άμεση συνεργασία με τον πρώτο… έχει σημασία όμως, ποιος θα είναι αυτός ο πρώτος!
Αμέσως μετά, το φθινόπωρο του 2023, θα έχουμε δύο ακόμη εκλογικές διαδικασίες για την εκλογή νέων Δημοτικών και Περιφερειακών αρχών.
Την άνοιξη του 2024 θα έχουμε νομοτελειακά την 5η κάλπη των Ευρωεκλογών η οποία θα κλείσει, ίσως, την αυλαία των συνεχόμενων εκλογικών διαδικασιών που θα λάβουν χώρα εντός μόλις 10 μηνών!
Υπολογισμοί χωρίς τον ξενοδόχο… και η μυστηριώδης δημοσκόπηση.
Οι παραπάνω υπολογισμοί είναι βασισμένοι στους θεσμούς και τις προθεσμίες χωρίς όμως να λαμβάνουν υπόψη αυτόν που κρατά τα “κλειδιά” των εκλογών… τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το δυσμενές πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας, με την χωρίς προηγούμενο εξουθενωτική ακρίβεια, την κόπωση και τις αδιανόητες απώλειες (παράπλευρες και μη) από την πανδημία, τις μεγάλες αστοχίες στην εξωτερική πολιτική και τις μεγάλες εντάσεις στα ελληνοτουρκικά καθώς και τα κόψε-ράψε των σκανδάλων συνιστά ισχυρό κριτήριο για την πρόβλεψη πρόωρων εκλογών το προσεχές φθινόπωρο.
Αυτές τις πρόωρες εκλογές μάλλον η κυβέρνηση τις ήθελε πολύ νωρίτερα, αλλά η πανδημική κρίση δεν τις επέτρεψε. Μετά από ένα καλοκαίρι που όλοι αισιοδοξούμε ότι τα πράγματα θα είναι κάπως καλύτερα, θα υπάρξει η μοναδική ανάπαυλα-ευκαιρία για την κυβέρνηση προκειμένου να προσφύγει στις κάλπες σε μία ύστατη προσπάθεια να ανανεώσει τη θητεία της για μία ακόμη φορά.
Παράλληλα, έγινε αισθητή στα νησιά μας μία “μυστηριώδης” δημοσκόπηση που ρωτούσε για τα πρόσωπα που ενδεχομένως να στελεχώσουν τα εθνικά ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Με δεδομένο ότι κανένα κόμμα δεν ανέλαβε την ευθύνη για τη διεξαγωγή μιας τέτοιας σφυγμομέτρησης, καταλαβαίνουμε ότι αυτή θα πρέπει να παραγγέλθηκε από κάποιον ή κάποια που θα ήθελε να ξέρει ποια είναι η εικόνα σε περίπτωση που θα συμμετέχει στις εθνικές εκλογές… Το γεγονός αυτό εντείνει τα σενάρια για εκλογές το προσεχές φθινόπωρο.
Η τοπική εικόνα των κομμάτων και των υποψηφίων
Σε κάθε εκλογική διαδικασία, τον πρώτο λόγο τον έχει ο εν ενεργεία. Συνεπώς ο κ. Παναγής Καππάτος ξεκινά με αυτό το πλεονέκτημα καθώς είναι ο εν ενεργεία Βουλευτής και ίσως ο κύριος διαμορφωτής του εθνικού ψηφοδελτίου του κόμματός του. Εδώ όμως θα χρειαστεί προσοχή και θα εξηγήσουμε παρακάτω τι εννοούμε…
Από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει το πλεονέκτημα ότι προέρχεται από εσωτερικές εκλογικές διαδικασίες, απ’ τις οποίες ανέδειξε τον πρόεδρό του αλλά και τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, οπότε ο εκλογικός και κομματικός μηχανισμός του κινήθηκε πρόσφατα και είναι σε εκλογική ετοιμότητα. Διαθέτει τον αδιαφιλονίκητο ηγέτη και προχωρά με στόχο την επαναφορά του στην διακυβέρνηση.
Ανεξάρτητα απ’ το ποιο κόμμα θα βγει πρώτο πανελλαδικά, στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη αναμένεται μία σκληρή και μεγάλη μάχη καθώς τα ονόματα που κυκλοφορούν ως ενδεχόμενα για το εθνικό ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι πανίσχυρα.
Χωρίς να έχει ληφθεί καμία απόφαση από τα συλλογικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο τοπικά όσο και κεντρικά, αποτελεί κοινό μυστικό το ενδιαφέρον του Νικόλα Φαραντούρη για ενεργή παρουσία στα δρώμενα της ιδιαίτερης πατρίδας του καθώς και για την αντιπροσώπευσή της στην Εθνική Αντιπροσωπεία. Το πλούσιο επαγγελματικό βιογραφικό του Νικόλα Φαραντούρη συναγωνίζονται η θέση του απευθείας δίπλα στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, ως συμβούλου του, η τεράστια κοινωνικότητα που διαθέτει, η ενασχόλησή του με τον πρωτογεγή τομέα ως οινοποιός, η καλλιτεχνική του διάσταση ως μουσικού και ποιητή αλλά και η αμεσότητα που διαθέτει στην καθημερινότητα. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ επικρατήσει εκλογικά και σχηματίσει κυβέρνηση, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, με βάση τα παραπάνω, ότι ο Νικόλας Φαραντούρης θα είναι ένα απ’ τα μέλη του νέου Υπουργικού Συμβουλίου του Αλέξη Τσίπρα.
Παράλληλα, μαζί με τον Νικόλα Φαραντούρη, φαίνεται να εργάζεται συστηματικά και ακατάπαυστα ο Περιφερειακός Σύμβουλος και τ. Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού για τα Ιόνια Νησιά, ο Σπύρος Γαλιατσάτος. Αυτή η περίπτωση θα μπορούσε να αποτελέσει μία εξίσου ισχυρή υποψηφιότητα για το εθνικό ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς όλοι γνωρίζουν την εξωστρέφεια, την πλούσια επαγγελματική και συνδικαλιστική δραστηριότητα αλλά και τη διείσδυση του Σπύρου Γαλιατσάτου στην τοπική κοινωνία. Είναι αναμφίβολα ένας πολιτικός που έχει πρόσβαση και αποδοχή σε όλους τους πολιτικούς χώρους και μόνο τυχαίο δεν είναι ότι ένα μεγάλο μέρος της εκλογικής επικράτησης της ΑΝΑΣΑ το 2014 στα Ιόνια Νησιά αποδόθηκε στο Σπύρο Γαλιατσάτο.
Τα τελευταία σαράντα χρόνια δεν είδαμε ποτέ κανένα βουλευτή να επιστρέφει στη Βουλή απ’ τη στιγμή που έχασε απ’ τα χέρια του τη μονοεδρική της Κεφαλονιάς ως αντιπρόσωπος των νησιών μας. Δεν το κατάφερει ούτε ο Αλέκος Καλαφάτης, ούτε ο Μάκης Μεσσάρης των 9.000 σταυρών(!) αλλά ούτε και ο Πέτρος Αλιβιζάτος. Η Αφροδίτη Θεοπεφτάτου που υπηρέτησε για επτά χρόνια τα νησιά μας κερδίζοντας τέσσερις εκλογές, φαίνεται να θέλει να ανατρέψει αυτό το δεδομένο καθώς έλαβε μέρος και επικράτησε στις εκλογές για την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και είναι πλέον το μόνο μέλος της ΚΕ από την Κεφαλονιά. Σε περίπτωση λοιπόν που επιθυμεί να συμμετάσχει εκ νέου σε μία εθνική εκλογική διαδικασία, κανείς δεν μπορεί να της το αρνηθεί και, έστω ρισκάροντας την υστεροφημία της, θα βοηθήσει σημαντικά στην επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο νομό και στην εκλογή βουλευτή μέσα από το ψηφοδέλτιο του κόμματός της.
Συνεπώς η ΝΔ και ο κ. Παναγής Καππάτος θα πρέπει να σταθούν με ιδιαίτερη προσοχή και στρατηγική στη συγκρότηση του ψηφοδελτίου τους, καθώς αν προτιμηθεί η σύσταση ενός ψηφοδελτίου που απλώς θα πλαισιώνει τον εν ενεργεία βουλευτή, τότε το ενδεχόμενο της ήττας θα είναι πολύ κοντά απέναντι σε ένα ψηφοδέλτιο σαν αυτό που περιγράψαμε παραπάνω. Ίσως αυτό να ήταν και το μοιραίο λάθος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις εκλογές του 2019 καθώς πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν, ότι αν είχε κατέβει με ένα πιο ισχυρό ψηφοδέλτιο, η Αφροδίτη Θεοπεφτάτου θα ήταν σήμερα ακόμη βουλεύτρια…
Ο κρίσιμος παράγοντας που θα καθορίσει τα πάντα
Ο πιο κρίσιμος παράγοντας όμως για τις προσεχείς εθνικές εκλογές και για την εκλογή νέου βουλευτή για τα νησιά μας, θα είναι η πορεία και η στάση του ΚΙΝΑΛ Κεφαλονιάς! Το τελευταίο προέρχεται εμφανώς ανεβασμένο και σε καλή εκλογική κατάσταση μετά και τις δικές του εσωτερικές εκλογές. Η προσωπικότητα του Λευτέρη Κρητικού είναι πληθωρική, έχει κερδίσει πόντους εντός και εκτός του κόμματός του και μπορεί να μην είναι εφικτό να διεκδικήσει με αξιώσεις την κατάκτηση της βουλευτικής έδρας, αλλά είναι βέβαιο ότι αν κατέλθει στο εθνικό ψηφοδέλτιο του ΚΙΝΑΛ θα μπορέσει να απορροφήσει μία σημαντική μερίδα ψηφοφόρων. Αυτό το φαινόμενο θα παρουσιαστεί άλλωστε πανελλαδικά αλλά είναι άγνωστο ακόμη μέχρι σε ποιο βαθμό.
Αν η ΝΔ πετύχει έστω μια μέτρια συσπείρωση χωρίς εμφυλιοπολεμικές συγκρούσεις, όμοιες με αυτές που πριμοδοτούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τα προηγούμενα χρόνια, και το κεντροαριστερό ακροατήριο διασπαστεί ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και στο ΚΙΝΑΛ, τότε ο κ. Παναγής Καππάτος έχει κάθε λόγο να είναι χαρούμενος! Ακόμη περισσότερο τα ποσοστά θα καθοριστούν από τυχόν αντισυσπειρώσεις μέσα στα κόμματα από τους πάντοτε γνωστούς προσωπικούς, τυχοδιωκτικούς ή άλλους απροσδιόριστους υποκειμενικούς παράγοντες…
Η άριστη συνεργασία που υπάρχει μεταξύ των κ. Καππάτου και Μιχαλάτου άλλωστε, μόνο τυχαία δεν είναι! Ο πρώτος χρειάζεται την πριμοδότηση από τα αριστερά του, ενώ ο δεύτερος την ασφάλεια από τα δεξιά του…
Η πολιτική μας ανάλυση κινήθηκε με βάση τα γνωστά δεδομένα που έχουν προσπελαστεί απ’ όλους μας στο διαδίκτυο και στη δημόσια σφαίρα συζήτησης. Δεν έλαβε όμως υπόψη της, καθώς τότε δε θα μπορούσε να τεκμηριώσει τη θέση της, τα άγνωστα πρόσωπα και τις άγνωστες καταστάσεις που ανά πάσα στιγμή μπορούν να βγουν απ’ το παρασκήνιο και να μεταφερθούν στο προσκήνιο…
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που προέχει πέρα από κάθε εκλογολογία και κάθε ανάλυση, είναι η άσκηση μιας υπεύθυνης στάσης απ’ όλους που θα οδηγήσει στην πολιτική και κοινωνική αλλαγή που έχει ανάγκη η καθημερινότητά μας. Θεμιτές οι προσωπικές φιλοδοξίες του καθενός, μέχρι ένα σημείο, αλλά αναγκαίες οι αλλαγές στους όρους με τους οποίους ασκείται η πολιτική στα νησιά μας. Κι αυτό μόνο ένα πράγμα μπορεί να το αλλάξει: η μαζική και ενεργή συμμετοχή των πολιτών.
Γιάννης Βαρούχας
