Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
17 C
Argostoli

kefaloniastatus@gmail.com

Εφημερεύοντα Φαρμακεία

spot_img

ΜΕΝΟΥ / ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΦΡΟΥΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΙΧΗ

ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

 Του Γιώργου Μαργαρίτη

          Ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με πλούσιο συγγραφικό έργο, έρχεται με το νέο του βιβλίο να μας δώσει μια μικρή αλλά ουσιαστική εισαγωγή για την Επανάσταση του 1821.

          Ξεκινά ο συγγραφέας από τα προεπαναστατικά χρόνια, αναφερόμενος στις προϋποθέσεις που έπρεπε να υπάρξουν, για να εκραγεί η Ελληνική Επανάσταση, καθώς μελετά και ερμηνεύει το φαινόμενο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, παρουσιάζει και εξηγεί την πορεία συγκρότησης και άνδρωσης της Φιλικής Εταιρείας. Παρουσιάζει όλες τις παραμέτρους της έναρξης της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες αλλά και την ήττα της. Και συνεχίζει με τα γεγονότα του πρώτου έτους του Αγώνα στην Πελοπόννησο μέχρι την άλωση της Τριπολιτσάς, καθώς τότε ουσιαστικά καταλύεται στην περιοχή η παλαιά εξουσία.

          Επιμένει ο συγγραφέας την προσπάθεια των επαναστατών να καταλάβουν τα φρούρια και τα τείχη της Πελοποννήσου, στα οποία είχαν κλειστεί οι μουσουλμάνοι Οθωμανοί της περιοχής. Και εδώ κυρίως έγκειται η σπουδαιότητα αυτού του βιβλίου: αναδεικνύει το ρόλο των φτωχών στρωμάτων, των αγροτών κυρίως, εκείνων δηλαδή που «αναγκάστηκαν» να μετατραπούν σε στρατιώτες, να πολεμούν τους Οθωμανούς, να ανεβαίνουν στα τείχη, να καταλαμβάνουν τα φρούρια. Ο Γ. Μαργαρίτης, λοιπόν, έρχεται να μας ξαναθυμίσει το πόσο αναγκαία είναι η κοινωνική προσέγγιση και η ταξική ανάλυση όλων εκείνων των φορέων και παραγόντων, που θα δράσουν κατά τη διάρκεια του Αγώνα.

           Ο ρόλος εκείνων των φτωχών στρωμάτων εντάσσεται μέσα σε μια δέσμη συμμαχιών, αντιπαλοτήτων και συγκρούσεων με τα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα. Γιατί οι φτωχοί, ο απλός λαός, όπως θα λέγαμε, δεν παρουσιάζεται εξιδανικευμένος. Είχε τις δικούς του φόβους, τις δικές του ανάγκες, τις δικές του επιδιώξεις. Ζητούσε γη, για να τη δουλέψει, για να ζήσει. Δε ζούσε από μισθούς αλλά από τα λάφυρα της μάχης και της πολιορκίας. Μαζί με τους ηρωισμούς προβάλλονταν και οι απαιτήσεις του για την επιβίωση. Και υπήρχαν περιπτώσεις που διαφοροποιούνταν οι στοχεύσεις και επιδιώξεις των φτωχών πολεμιστών από εκείνες των οπλαρχηγών και των αρχιστρατήγων τους.

          Χαρακτηριστική παραμένει η περίπτωση της πολιορκίας και της άλωσης της Τριπολιτσάς. Είναι γνωστή και η σφαγή που ακολούθησε – όσο και να προσπαθεί να την κρύψει ο ελληνικός εθνικισμός. Γιατί, λοιπόν, συνέβη η σφαγή εκείνη; Το «προαιώνιο» μίσος των υπόδουλων Ελλήνων κατά των κυρίαρχων μουσουλμάνων Οθωμανών δεν είναι αρκετό από μόνο του να δώσει την εξήγηση. Υπογραμμίζει ο ιστορικός Μαργαρίτης: «Ποιο ήταν το διακύβευμα της άλωσης [της Τριπολιτσάς], ποιες ήταν οι αντιθέσεις που δημιουργούσαν εντάσεις και ακύρωναν το όποιο συγκροτημένο σχέδιο για οργανωμένη παράδοση της πόλης; […] Η καταστροφή της πόλης και των κατοίκων της ήταν έργο όλου αυτού του πλήθους των παλιών και νέων στρατιωτών που συνωστίζονταν έξω από τα τείχη της. […] Επρόκειτο για μια πράξη αντίθεσης, ακύρωσης του σχεδίου που προωθούσαν οι επιφανείς, οι άρχοντες, οι επικεφαλής του ελληνικού επαναστατικού στρατοπέδου. Αυτοί ήθελαν το βίος της πόλης και των πολιορκημένων να μεταβιβαστεί είτε σ’ αυτούς προσωπικά είτε σε μια διοίκηση, έναν κρατικό μηχανισμό τον οποίο θα νέμονταν και θα έλεγχαν οι ίδιοι. Οι υπόλοιποι [όλο εκείνο δηλαδή το πλήθος των στρατιωτών] έμεναν έξω από τον λογαριασμό» (σσ. 302-303).

          Το βιβλίο του Γιώργου Μαργαρίτη αποτελεί μια αξιόλογη μελέτη, που ανοίγει δρόμους στη σκέψη, καθώς προτείνει μια ουσιαστική μέθοδο προσέγγισης, κατανόησης και ερμηνείας των γεγονότων της Ελληνικής Επανάστασης. Προσπαθεί να εντοπίσει τους μηχανισμούς που εξηγούν την πορεία των γεγονότων. Τίποτε δεν κινείται μόνο του. Τίποτε δεν είναι μονοδιάστατο. Όλα και όλοι διαπλέκονται, συμμαχούν και συγκρούονται… – Το βιβλίο απόκειται στο Δανειστικό Τμήμα της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης.

                                                           Πέτρος Πετράτος

                                                 Φιλόλογος, Δρ Ιστορίας

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΑΡΘΡΑ