Εικόνες τίτλου. Παλαιά και νέα Ακορντεόν. Κάτω, Len Lye, το κτίριο «ακορντεόν». Χώρος πολιτισμού στο New Plymouth, Νέα Ζηλανδία.

Όταν διαβάζω για το «ακορντεόν» των lockdown που μας κατακλύζουν εσχάτως, ανοίγουν-κλείνουν τα μαγαζιά κατά το δοκούν της πανδημίας και των ΜΕΘ δηλαδή, κάτι πιο σύνθετο έρχεται στο μυαλό μου. Υπάρχουν δύο «ακορντεόν», δεν παίζει μόνο ένα, είναι δύο και μάλιστα λειτουργούν αντίθετα. Είναι η Ζωή και ο Θάνατος ή μήπως και τα δύο μαζί;

Ανοίγει η Αγορά όταν αρχίζει το «κλείσιμο» στις πύλες των Νοσοκομείων και των ΜΕΘ και αντίθετα, κλείνει η Αγορά – γεμίζουν τα Νοσοκομεία. Να λειτουργούν και τα δύο μαζί, είναι ασυμβίβαστο, μέσα στην πανδημία. Θα σώσουμε τους Ανθρώπους, θα σκοτώσουμε την Οικονομία! Θα σκοτώσουμε τους Ανθρώπους, θα σωθεί η Οικονομία! Μονόδρομος, με άλλα λόγια ! Να κυκλοφορούν μαζί αποκλείεται, τη σήμερον άρρωστη ημέρα!

Ήρθε στο μυαλό μου, άγνωστο γιατί, ένας άλλος μονόδρομος, η Γέφυρα πάνω στο Φράγμα της Λίμνης Μαραθώνα στην Αττική (εικόνα 1 πιο κάτω). Υπάρχουν φανάρια στο έμπα και το έβγα της γέφυρας, δύο ρεύματα κυκλοφορίας δε χωρούν πάνω στη γέφυρα. Ανοίγει το φανάρι νότια, προχωρούν τα αυτοκίνητα που έρχονται από Αθήνα. Ανοίγει το αντίθετο φανάρι στη βορειοανατολική άκρη, προχωρούν τα αυτοκίνητα που έρχονται π.χ. από τη Ν. Μάκρη. Υπάρχουν και τροχονόμοι στη μεγάλη κίνηση του Σ/Κ, δίνουν (έδιναν δηλαδή) λύσεις στην κυκλοφορία, πάνω στο στενό μονόδρομο! Η θέα δεν περιγράφεται, χαλάλι η καθυστέρηση, ανταμείβεσαι!Αυτό όμως είναι άλλο θέμα!

(Εικόνα 1.Το φράγμα στη λίμνη Μαραθώνα και ο Μονόδρομος κυκλοφορίας)

Και πάλι άγνωστο γιατί, μια άλλη εικόνα ήρθε στο μυαλό. Από την Κοινωνική Ψυχολογία αυτή τη φορά, η Θεωρία Παιγνίων¹, η εναλλακτική λύση στις συμμαχικές λειτουργίες (εικόνα 2 πιο κάτω). Δύο υποθετικές Εταιρείες η Acme (Α) και η Bolt (Β), διαθέτουν η καθεμιά από έναν ιδιωτικό δρόμο-δαιδαλώδη, για τη μεταφορά των προϊόντων τους, πάνω και κάτω στο σχήμα που ακολουθεί. Υπάρχει και μια ευθεία οδός στο κέντρο, που είναι μονόδρομος. Για να τη χρησιμοποιήσουν τα φορτηγά των εταιρειών πρέπει να συνεννοηθούν, πότε θα περνάει η Α και πότε η Β, αλλιώς θα συγκρουσθούν ή κάποιος θα αναγκασθεί να κάνει όπισθεν. Συνεννόηση, μεγάλη κουβέντα! Τα Γνώριμα  Πρόσωπα στη διαπραγμάτευση  και η αμοιβαία Εμπιστοσύνη¹, είναι απαραίτητα στοιχεία για τη σωστή επικοινωνία και τις συμμαχίες. Παιχνίδια για Δυνατούς Λύτες, είναι αλήθεια!

(Εικόνα 2. Μονόδρομος στο Παίγνιο των Φορτηγών. Επικοινωνία και Κοινωνική Ψυχολογία)

Ξαναγυρίζουμε στο Μονόδρομο Υγεία-Οικονομία, της τρέχουσας πανδημίας. Φαίνεται ότι αυτός ο μονόδρομος (π.χ οδός Ερμού και ΜΕΘ Ευαγγελισμού), δεν παίρνει ούτε από φανάρια κυκλοφορίας, ούτε από συνεννόηση μεταξύ των δύο μερών. Πρέπει να λειτουργούν παράλληλα, εάν θέλουμε να επιβιώσουμε, βιολογικά, ψυχοκοινωνικά και οικονομικά! Είτε μας αρέσει είτε όχι, σ΄αυτήν την περίπτωση,  οι μονόδρομοι και τα ακορντεόν λειτουργίας δεν είναι λύσεις. Ο κάθε ένας, Υγεία και Οικονομία, στις συνθήκες που ζούμε και όχι μόνο, πρέπει να ακολουθήσει τον δικό του δαιδαλώδη  δρόμο (εικόνα 2), ας είναι πιο μακρύς, ας στοιχίζει σε χρόνο και σε χρήμα.

Η Υγεία ζητάει το δρόμο ενίσχυσης της Δημόσιας Υγείας. Η Οικονομία ζητάει το δικό της δρόμο της Αποκέντρωσης και της Βιώσιμης Ανάπτυξης με σεβασμό στο Περιβάλλον και τους Εργαζόμενους. Με αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου που θα ενισχύει τους πολλούς και δεν θα γεννάει μεγαλοκαρχαρίες, τέρατα συγκεντρωτικού πλουτισμού. Δρόμος μακρύτερος, χρονοβόρος και δαπανηρός…. αλλά…. λιγότερο δαπανηρός…ΠΕΘΑΙΝΕΙΣ, κυριολεκτικά και μεταφορικά!

Ίσως σήμερα, στον ψηφιοποιημένο κόσμο που ζούμε, οι αποστάσεις, το κόστος και ο χρόνος να μην είναι τόσο μεγάλα μεγέθη! Φαίνεται ότι έτσι κερδίζει η Ζωή! Σαν καλό ακούγεται. Είναι η νίκη της Ζωής πάνω στο Θάνατο. Είναι η Σαύρα πάνω στην Πέτρα, στο ποίημα του φιλέλληνα ρομαντικού ποιητή Λαμαρτίνου «Le Lézard-Η Σαύρα»^, Κλασσική αλληγορία του δίπολου Έρωτας-Θάνατος, στην Ψυχανάλυση^2,3.

Ο Αλφόνσος Λαμαρτίνος (1790-1869) περιγράφει τη ζωντάνια που δίνει  η  σαύρα πάνω στα ερείπια του Κολοσσαίου της Ρώμης. Περνάει σε δεύτερη μοίρα ο Αύγουστος Καίσαρας, από μια σαύρα που κοιμάται πάνω στη μαρμάρινη γραφή του ονόματός του. Τόσο πολύ αποσπάται ο ποιητής από την εικόνα και τον αισιόδοξο συλλογισμό, που πέφτει από τα χέρια του το βιβλίο που διάβαζε, του Λατίνου ιστορικού Τάκιτου.

(Εικόνα 3. Η Σαύρα πάνω στην Πέτρα. Αλληγορία στην Ψυχανάλυση, η επικράτηση της Ζωής πάνω στον Θάνατο)

Η ερημωμένη και εγκαταλειμμένη Περιφέρεια, ζητάει να ζωντανέψει με ανθρώπους! Ταχύτητα κυβερνητικού-ψηφιακού τύπου είναι η Σκέψη μας, λέει ο ψυχαναλυτής του 20^ου αιώνα Ζακ Λακάν^2,3. Μήπως να τη σπρώξουμε λιγάκι, να τρέξει; Να τη σπρώξουμε να επιταχυνθεί; Η Ζωή μας περιμένει!!

Προς το παρόν όμως ακούμε τους «τροχονόμους» της πανδημίας, ΕΟΔΥ και Χαρδαλιά, Θεοδωρίδου και Παπαευαγγέλου, Κικίλια και Άδωνι……

• Δεν είναι για πολύ όμως παιδιά, πόσο θα κάνετε τους τροχονόμους του Σαββατοκύριακου; Ας αρχίσει η μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη Πολιτική, πριν «κυνηγήσουμε την ουρά μας» στα αδιέξοδα!

• Η Πολιτική δεν είναι Εμπειρισμός… είναι Ψυχή και Σύνθεση Διεπιστημονική!

• Η Πολιτική δεν είναι απλή Αριθμητική (ψήφων), είναι Έργο και Ποιότητα Ζωής!

Αναφορές στο κείμενο

1. Κοκκινάκη Φλώρα (2006). Κοινωνική Ψυχολογία, Αθήνα, εκδ. Τυπωθήτω
2. Μιλέρ, Ζ.Α. (2004). Λακανική Βιολογία. Αθήνα, εκδ. Ψυχογιός.
3. Αράβου, Σ (2005). Δοκίμιο ψυχοδυναμικής ερμηνείας, στοΟ Έρωτας αντίστιξη στο Φόβο. Αθήνα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα

Ακολουθούν βίντεο από τις ταινίες του Τζέιμς Ντιν «Επαναστάτης χωρίς αιτία» «Ανατολικά της Εδέμ» και «Ο Γίγας».  Η επικίνδυνη οδήγηση του ηθοποιού, στις ταινίες και στην πραγματική ζωή, έχει δώσει όνομα στο «παίγνιο της κότας»¹ στη Θεωρία Παιγνίων. Εάν σε στενό δρόμο κινούνται δύο αυτοκίνητα αντίθετα, για να μη συγκρουστούν πρέπει να στρίψουν ελαφρά το τιμόνι και οι δύο οδηγοί. Εάν στρίψει μόνο ο ένας, χαρακτηρίζεται «κότα». Ο Τζέιμς Ντιν πρόλαβε να γυρίσει τρεις ταινίες, γιατί σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό ατύχημα το 1955, 24 ετών, οδηγώντας με ιλιγγιώδη ταχύτητα μία Πόρσε 550.