Εικόνα: Χαρταετός στην Δραπετσώνα, Jerry Apostolatos
Όταν τελειώσουν οι απόκριες η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής για τη Λαμπρή.
Ονομάστηκε έτσι γιατί είναι η πρώτη μέρα της νηστείας του σαρανταήμερου για το Πάσχα. Βέβαια παρόλο που λέγεται έτσι δεν είναι σαράντα μέρες αλλά σαράντα οχτώ.
Ο απώτερος σκοπός είναι να καθαρίσει η ψυχή μας και μετά τις 48 μέρες να έρθει η στιγμή για την θεία κοινωνία και την Ανάσταση του Χριστού. Συμβολίζει την κάθαρση που είναι προϋπόθεση για τη μετάληψη.
Αυτό που συνηθίζεται παντού είναι το πέταγμα του χαρταετού. Μάχες δίνονται για να σηκωθούν όσο ψηλότερα γίνεται. Αμέτρητα χρώματα και σχέδια ξεπροβάλλουν στον ουρανό. Ένα άλλο που έχει εκλείψει αρκετά είναι το γαϊτανάκι που έφεραν μαζί τους οι μικρασιάτες. Είναι ένας στύλος που χορεύοντας πλέκουν τις πολύχρωμες κορδέλες γύρω από τον στύλο. Κάποια άλλα έθιμα είναι το έθιμο του Καδή ή Αγά, το έθιμο του Μπέη, το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων, το αλευρομουτζούρωμα, του Κουτρούλη ο γάμος, ο Βλάχικος γάμος κ.α.
Τα έθιμα πολλά και ποικίλα σε όλη την χώρα με κάποια πιο γνωστά από άλλα γιορτάζονται την Καθαρά Δευτέρα.
Σε κάποια μέρη της Ελλάδας τα περασμένα χρόνια, ήταν η μέρα αυτή που καταναλώνονταν τα τελευταία αρτύσιμα που βρίσκονταν στο σπίτι και έτσι θα άρχιζε η νηστεία για το Πάσχα. Αργότερα και κυρίως για την οικονομική και εμπορική ενίσχυση των ψαράδων έγινε γιορτή με θαλασσινούς μεζέδες. Το άζυμο ψωμί που ονομάζεται λαγάνα είναι η μέρα που τρώγεται και πουλιέται παντού, ξεχνώντας τα υπόλοιπα είδη άρτου. Τα ντολμαδάκια, οι ελιές, ο χαλβάς και η ταραμοσαλάτα είναι μόνο λίγα από τα εδέσματα της συγκεκριμένης ημέρας.
Σε πολλές περιοχές οι νοικοκυραίοι αρχίζουν καθαριότητα με ασπρίσματα μέσα και έξω από το σπίτι. Θα φυτευτούν τα φυντάνια ή οι σπόροι για τα λουλούδια στον κήπο, στις γλάστρες και στα παρτέρια. Οι γλάστρες με τους βασιλικούς έχουν την τιμητική τους στην Ελλάδα. Ποιός δεν πέρασε και μυρίζοντας το άρωμα του, που το έφερε το κούνημα από το αεράκι δεν αγαλλίασε η μνήμη και η ψυχή του. Θύμησες από τα χρόνια τα παιδικά στα χωριά κοντά στον παππού και την γιαγιά για την μεγάλη γιορτή.
Για να ευχαριστηθείς Κούλουμα αν δεν μπορείς να πας στο χωριό, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να βγεις έστω στην εξοχή για μια μονοήμερη εκδρομή.
Όσο για το πέταγμα του χαρταετού… Ας κερδίσει ο αέρας για να πετάξει ψηλά! Χρόνια Πολλά και καλή σαρακοστή!

Στέλλα Παζάλου
Λογοτέχνιδα
Αρθρογράφος
Συντάκτρια