Εικόνα άρθρου: Μία κορυφαία στιγμή της πολιτικής διαδρομής του Αλέκου Καλαφάτη και του τοπικού πολιτισμού. Τα εγκαίνια του Δημοτικού Θεάτρου Αργοστολίου “Ο Κέφαλος” παρουσία της Μελίνας Μερκούρη. Ήταν η τελευταία δημόσια εμφάνιση της Μελίνας…

Το πάθος της γραφής του Αλέκου Καλαφάτη κυριαρχεί στην πρώτη περίοδο μέχρι το 1985. Το βιβλίο στη συνέχειά του μπορεί να μη χάνει το ενδιαφέρον του, αλλά μοιάζει πλέον περισσότερο «διεκπεραιωτικό». Η εκ των έσω ήττα του 1986 στις Δημοτικές Εκλογές, η περίοδος που θα βρεθεί εκτός ΠΑΣΟΚ, το εγχείρημα του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ και η νέα εκ των έσω ήττα στις Νομαρχιακές εκλογές του 1994 είναι τα απανωτά χτυπήματα που ενδεχομένως να εξηγούν το γιατί. Η ορμή και ο ενθουσιασμός που διακρίνονται στην πρώτη περίοδο, δε θα μπορέσουν να αποκατασταθούν πλήρως ούτε από την επανεκλογή του στο Δήμο το 1990, ούτε από την εκλογή του στην Εθνική Αντιπροσωπεία το 1996, αλλά ούτε καν απ’ την Υπουργοποίησή του το 2000. Χαρακτηριστικό είναι το ότι τα οκτώ χρόνια της θητείας του Αλέκου Καλαφάτη στη Βουλή των Ελλήνων, καταλαμβάνουν αναλογικά το λιγότερο χώρο του βιβλίου του (μόλις 68 σελίδες από τις 618 που είναι το σύνολο!).

Η απόλυτη πίστη του συγγραφέα στον πολιτικό του φορέα έχει χαθεί. Υπερασπίζεται το έργο και τις πολιτικές που υπηρετήθηκαν κατά τις δύο θητείες στις οποίες συμμετείχε ως Βουλευτής και Υφυπουργός, μα παράλληλα εντοπίζει την «κατρακύλα» που διαπερνά το πολιτικό σύστημα και που έχει ήδη αρχίσει την αντίστροφη μέτρηση για τη χρεοκοπία που θα ακολουθήσει. Τη χρεοκοπία που, όπως πολύ σωστά σημειώνει, δεν είναι απλά μια κρίση χρέους, αλλά μία κρίση αξιών.

Ο Αλέκος Καλαφάτης προσπερνά πολύ γρήγορα, σε λίγες μόλις γραμμές, το μέγα θέμα του Χρηματιστηρίου. Αναγνωρίζει τις πολιτικές ευθύνες της κυβέρνησης, γενικά, και μέχρι εκεί. Κριτικάρει το «ευχαριστούμε την κυβέρνηση των ΗΠΑ» μετά την κρίση στα Ίμια το οποίο αποδίδει αφενός στην ανακούφιση του Σημίτη που δε θα γινόταν πόλεμος, κι αφετέρου στην τότε απειρία του. Αναφέρει ως «απίθανη» την υπόθεση Οτσαλάν, χωρίς να δώσει περισσότερες πληροφορίες. Το μόνο στοιχείο που αποκαλύπτει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, είναι μια φωτογραφία του με την αξέχαστη Άννα Πολλάτου. Κρατάει αποστάσεις απ’ τον Άκη Τζοχατζόπουλο και τους συνεργάτες που τον συνόδευαν, αλλά δε σχολιάζει καθόλου την εμπλοκή του παραλίγο προέδρου του ΠΑΣΟΚ και άλλων μελών του συγκεκριμένου Υπουργικού Συμβουλίου σε θέματα κακοδιαχείρισης ή σκανδάλων που πήραν το δρόμο της Δικαιοσύνης. Τελικά υπερασπίζεται το Σημίτη και την εποχή του αλλά με το μυαλό, όχι με την καρδιά.

Ωστόσο, τα μελανά σημεία δεν παραγράφουν σε καμία περίπτωση τα μεγάλα επιτεύγματα και δε θολώνουν την κρίση μας. Το Αργοστόλι σήμερα έχει μία ΒΙΠΕ. Φαντάζεστε τα ξυλουργεία, για παράδειγμα, να συνέχιζαν τη λειτουργία τους ακόμη μέσα στην πόλη; Κόλαση! Το Αργοστόλι επεκτάθηκε. Οφείλουμε στον Τρίτση και τους συντρόφους του το γεγονός ότι η πολεοδόμηση έγινε όπως υπαγορεύει η θεωρία: προηγήθηκε της δόμησης και δεν ήρθε μετά απ’ αυτήν!! Το ίδιο δεν έγινε και στην υπόλοιπη Ελλάδα όπου ολόκληρες πόλεις πολεοδομήθηκαν αφού είχαν χτιστεί!

Ο Τρίτσης και η ομάδα του είδαν μπροστά από την εποχή τους. Με την Επιχείρηση Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (ΕΠΑ) έσωσαν ό,τι σωζόταν απ’ το απαράδεκτο, λόγω μετασεισμικών συμφερόντων του 1953, Αργοστόλι. Μήπως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, μετά 40 χρόνια, να γίνει μία νέα ΕΠΑ;

Τα Λυκιαρδοπουλάτα μεταμορφώθηκαν από χωράφια με παράγκες σε μία σύγχρονη μεριά της πόλης, με νέα έργα που σήμερα όμως βρίθουν από εγκατάλειψη. Η ΕΠΑ, τα ΚΤΕΛ, το ΚΕΦΙΑΠ, το Νοσοκομείο στο Αργοστόλι, η μαρίνα διαχείμανσης, το κτίριο του Επιμελητηρίου, ο περιφερειακός, το Θέατρο Αργοστολίου «Ο Κέφαλος», οι Εργατικές Κατοικίες με την υπογραφή του Μάρκου Κοτσιλίνη, τα παραχωρητήρια που κρατούσαν σε ομηρία τους κατοίκους των Λαϊκών Κατοικιών, το άνοιγμα του πλατύ γιαλού, οι εγκαταστάσεις της ένωσης παραγωγών της Ρομπόλας και η στοχοπροσήλωση σε θέματα πολιτισμού αποτελούν μερικά απ’ τα κεφάλαια που έγραψαν στη σύγρονη ιστορία της πόλης μας οι θητείες των Τρίτση, Καλαφάτη, Φόρτε και των συντρόφων τους.

Το βιβλίο του Αλέκου Καλαφάτη προσφέρεται ως εγχειρίδιο για τους ενεργούς πολίτες, ως πολύτιμο αναμνηστικό για τις γενιές της εποχής του και ως ιστορική παρακαταθήκη για τους νεότερους. Μετά το πρώτο μέρος της γραφής μας, ορισμένοι άλλοτε στενοί συνεργάτες του συγγραφέα υποστήριξαν την άποψη ότι «ο Αλέκος τα είπε στρογγυλεμένα». Εμείς θα γράψουμε ότι «ο Αλέκος τα είπε με σύνεση». Διότι αλίμονο αν δεν μπορεί κάποιος, μετά από 40 χρόνια, να απομακρύνει απ’ τη σκέψη του τις «γωνίες» στις οποίες το πάθος της νιότης τον υποχρεώνει. Η τεράστια πολιτική εμπειρία που συνέλεξε ο συγγραφέας, σε συνδυασμό με τη φιλαναγνωσία που τον διακατέχει, τον οδήγησαν σε ένα ισορροπημένο βιβλίο όπου η λογική δεν αδικεί το συναίσθημα και τανάπαλιν.

Ο Αλέκος Καλαφάτης πέτυχε μέσα σε μία μεγάλη ομάδα αξιόλογων συμπολιτών μας να ηγεμονεύσει ιδεολογικά για πάρα πολλά χρόνια. Έχει τεράστια σημασία που η ηγεμονία του ήταν ιδεολογική, και όχι χρηματική όπως ήταν και είναι στο συντηρητικό χώρο. Κέρδισε την πίστη σημαντικών ανθρώπων που τον περιέβαλαν με εμπιστοσύνη και συνεργατικότητα για πολλά χρόνια, και όλοι μαζί πάλεψαν για την ιδέα. Που είναι όμως σήμερα αυτή η ιδέα;

Το ΠΑΣΟΚ έγινε «εργοστάσιο παραγωγής αυτοδιοικητικών στελεχών»! Ακόμη και ο πιο έμπειρος στα κοινά, θα δυσκολευόταν να απαριθμήσει τους αιρετούς του ΠΑΣΟΚ στα νησιά μας… Αυτή η υπεροπλία στελεχών μπορεί να έδωσε τεράστια πολιτική δύναμη στο χώρο μα, συγχρόνως, λειτούργησε ως μπούμερανγκ. Ο συναγωνισμός για μια θέση στο «φως της εξουσίας», τα συντροφικά μαχαιρώματα (που πονούν περισσότερο απ’ τα αντίπαλα) και οι πολιτικές ίντριγκες παραμέρισαν την ιδέα. Το 2010 δε νίκησε ο Παρίσης, ηττήθηκε η ομάδα Καλαφάτη…

Το ότι σήμερα το πολιτικό προσωπικό του νησιού είναι υποδεέστερο και κατώτερο των περιστάσεων, δεν το υπαγορεύει η πεσιμιστική νοοτροπία που συνηθίζει να αρέσκεται στα παλιά χρόνια εντοπίζοντας μόνο τα αρνητικά σημεία της σύγχρονης εποχής. Το υποδηλώνει το γεγονός ότι τα κίνητρα των τωρινών πολιτικών σχημάτων εδράζονται σε οικονομικές ή άλλου είδους εξαρτήσεις, διαπερνούν κόμματα και ιδεολογίες βάσει συμφέροντος, και καταλήγουν στο ναρκοπέδιο των απολιτίκ προφάσεων.

Το 1989 η «κόκκινη γραμμή» του Καλαφάτη ήταν η σύμπραξη με τη ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Σήμερα στη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη συρρέουν κάποιοι άλλοτε συνεργάτες του Κώστα Σημίτη, ενώ τοπικά στελέχη του πάλαι ποτέ προοδευτικού ΠΑΣΟΚ συμμετέχουν στη Δημοτική Αρχή Μιχαλάτου που στηρίζει τη συντηρητική κυβέρνηση χωρίς η ίδια να έχει το οποιοδήποτε ιδεολογικό πρόταγμα. Οπότε, αφενός η ελπίδα του συγγραφέα «ελπίζω να τελειώσαμε με τις οικογένειες» δεν εκπληρώνεται, κι αφετέρου οι άνθρωποι της μεγάλης αλλαγής, τοπικά και πανελλαδικά, συντάσσονται με όλα αυτά που πολέμησαν στα νεανικά τους χρόνια. Έτσι ίσως και να εξηγείται το γιατί οι μεγάλοι στρατηγοί, Μιλτιάδης και Θεμιστοκλής, μετά τις εξαιρετικές τους επιτυχίες κρίθηκαν ως αποβλητέοι από την Κλασική Αθήνα…

Έχοντας διαβάσει τα βήματα του Αλέκου Καλαφάτη με μεγάλη προσοχή και ενδιαφέρον, αν κάποιος μας ρωτούσε ποιο απ’ τα επιτεύγματα του συγγραφέα θα θέλαμε να είχαμε κατορθώσει, η απάντησή μας θα ήταν άμεση: θα θέλαμε να είχαμε γράψει αυτό το βιβλίο!

Γιάννης Βαρούχας

Διαβάστε την απάντηση του Αλέκου Καλαφάτη στον Γιάννη Βαρούχα κάνοντας κλικ ΕΔΩ