Αυστηρότητα˙ μία λέξη, με δυσάρεστη έννοια για τους περισσότερους. Προπάντων για τα παιδιά, τους έφηβους, ενδεχομένως και τους εργαζόμενους. Η αυστηρότητα, τόσο στο σχολείο όσο και στην οικογένεια, οφείλει να τηρείται με μέτρο. Η ισορροπία είναι λεπτή, ώστε να μην ξεφύγει ενίοτε στην εκδικητικότητα.

Το σωστό, επί του πρακτέος, είναι να κρίνουμε πρώτα τον εαυτό μας και έπειτα του τρίτους. Η επιβολή της αυστηρότητας δεν πρέπει να ξεκινά δείχνοντας τους άλλους με το δάκτυλο, όταν οι ίδιοι αρνούμαστε να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Αυστηρότητα δεν είναι η σκληρότητα ούτε η άνιση μεταχείριση.

Η αγάπη είναι το πρώτο υλικό που χρειάζεται να υπάρχει, ώστε ν’ αντιληφθεί η πλευρά του άλλου, ότι αυτή ορίζει το σωστό στην οικογένεια, στο σχολείο, στην εργασία. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι συνέπεια και πειθαρχία.

Με σύμμαχο την αυστηρότητα, τα παιδιά δεν παρεκκλίνουν σε λάθος διαδρομές, δύσβατες, δεν χάνεται η ισορροπία στην οικογένεια, ούτε ο σεβασμός και ο ρόλος του γονέα δεν καταργείται.

Οι καθηγητές των σχολείων, μη δείχνοντας την πρέπουσα αυστηρότητα και επιβολή κανόνων, υποβαθμίζουν τόσο τη δική τους προσωπικότητα, όσο καιτην συμβολή του συνόλου των εκπαιδευτικών. Η υπερβολή όμως δεν ήταν ποτέ χρήσιμη και ουσιαστική, ούτε βοήθησε πότε μαθητές ή δασκάλους. Τα ψυχικά τραύματα των παιδιών, μέσα απ’ την σκληρότητα, επέφεραν ολέθρια αποτελέσματα στην μετέπειτα ζωή τους.

Υπήρξαν εποχές που θυμόμαστε ως μεγαλύτεροι την αυταρχικότητα που βιώσαμε όντας μαθητές. Δεν μπορώ να μην θυμάμαι στα μαθητικά χρόνια μου, την καλή μου δασκάλα κυρία Κάκια και την κυρία Ευτυχία. Με λύπη όμως φέρνω στη μνήμη μου και τον δάσκαλο-διευθυντή, που με περισσή σκληρότητα έσπασε στα χέρια μου τον χάρακα του… Δίχως λύπη από πλευράς του. Η αυστηρότητα λοιπόν δε θα πρέπει να μας γυρίσει στα “παλαιότερα” χρόνια ως παιδαγωγικό μέσο, ούτε στην οικογένεια, μα ούτε και στο σχολείο.

Δύσκολη η ισορροπία, αλλά το κανάκεμα και η υπερβολική στοργή μας, κάνει τα παιδιά κακομαθημένα. Πάντοτε θα υπάρχουν άτομα που ποτέ δεν θα μεγαλώσουν, μόνο και μόνο γιατί το αντίθετο της αυστηρότητας δεν τ’ αφήνει να προχωρήσουν, να σταθούν γερά στα πόδια τους και “κρέμονται” ενίοτε από τους γονείς ή από τρίτους.

Η ρήση “παν μέτρον άριστον” ίσχυε και οφείλει να ισχύει πάντοτε. Το μέτρο είναι το σπουδαιότερο και σημαντικότερο στη ζωή, για ήρεμους και σωστά διαμορφωμένους ανθρώπους. Η απόλυτη ελευθερία γνωρίζουμε ότι μόνο ζημίες επιφέρει στην οικογένεια και στα ίδια τα παιδιά. Όχι βέβαια δεσποτικές συμπεριφορές, αλλά ούτε και υπερβολές. Όχι σκληρότητα, αλλά μέτρο. Όχι αυστηρότητα στα όρια ψυχικού τραυματισμού, αλλά μετρημένη συνέπεια.

Ευαγγελία Αλιβιζάτου
Λογοτέχνιδα
Αρθρογράφος